چکیده:
ابزارهای مالی مشتقه که از نوآوریهای متخصصان امور مـالی مـی باشـد، نقـش مهمی در رونق بازارهای مالی ایفا می نماید. این ابزارها که برای مقابله با ریسک بـه وجـود آمدهاند، روز به روز تکامل و تنوع بیشتری پیدا می کنند. از مهمترین ایـن ابزارهـا، قـرارداد اختیار معامله است که در مقایـسه بـا سـایر ابزارهـای مـشتقه از انعطـافپـذیری بیـشتری برخوردار است و در نتیجه به وسیله آن بهتر می توان خطـرات ناشـی از نوسـانات قیمـت را پوشش داد، اما از آنجایی کـه قـرارداد اختیـار معاملـه ، از عقـود نوظهـور اسـت ، جمعـی از حقوقدانان و فقها، به ویژه فقهای عامه قراردادهای یادشده را واجد ایرادات عدیده دانسته و از جهات مختلف در صحت آن تردید نمودهاند. در حالی که شناخت دقیـق ماهیـت قـرارداد مذکور، بسیاری از تردیدها را در خصوص صحت و اعتبار آن منتفـی مـی سـازد و وجاهـت حقوقی و شرعی آن را تصدیق می نماید. در این مقاله کوشش شـده اسـت پـس از معرفـی کامل قرارداد اختیار معامله ، ضمن پاسخ به ابهامات وارد بر قرارداد یادشده، مبانی اعتبار این قرارداد تبیین شود.
خلاصه ماشینی:
بنابراین همانطور که مشهود است ، در قرارداد اختیار فروش نیز تحلیـل هـر یـک از طرفین از اختیار فروش متفاوت می باشد خریدار پیش بینی مـی کنـد کـه قیمـت دارایـی پایـه کاهش خواهد یافت در حالی که فروشنده اختیار انتظار دارد که قیمت دارایی پایه ثابت بمانـد و یا افزایش یابد و همین تقابل انتظارات طرفین است کـه آنهـا را بـه انعقـاد قـرارداد اختیـار فروش ترغیب می نماید.
ابهام در اوصاف این حق به این صورت مطرح است که ؛ آیا صفات کیفی چنین حقی ، یعنی حدود این حق در مورد میزان ، جنس ، نوع ، وصف و قیمت مال موضوع این حق ، در لحظه انعقاد قرارداد دقیقـا بـرای طـرفین مـشخص است یا خیر؟ در واقع به منظور معلوم و معین بودن تعهد فروشنده و حق خریـدار و پرهیـز از غرر باید تعیین نمود که اختیار خرید یا فروش چه مالی و با چه مشخصاتی به خریـدار اختیـار معامله واگذار می شود.
در نتیجه برای رفع مشکل ابهام در قدرت هر یک از طـرفین بـر تـسلیم بنابراین می توان گفت که در معاملات مذکور، امکان وجود هرگونه غرر منتفی اسـت چرا که غرر نتیجه جهل است و در اثر فقدان علم و عدم شفافیت اطلاعات ایجاد می شود، در حالی که در قرارداد اختیار معامله ، عوضین کاملا معلوم است به ویـژه ایـن کـه در بازارهـای بورس ، ارکان موضوع قرارداد از نظر جنس ، وصف و مقدار و سررسـید معلـوم و متحدالـشکل بوده و قیمت آن نیز در فضای رقابتی تعیین می گردد.