چکیده:
توجه به نیازهای فیزیکی و فیزیولوژیکی داور فوتبال ، نقش مهمی در عملکرد وی هنگام قضاوت مسابقه دارد، زیرا به منظور کنترل قوانین بازی در طول رقابت ، داور باید به طور مستمر و بدون هیچ محدودیتی ، رویدادهای بازی و بازیکنان را در داخل زمین مسابقه دنبال کند. هدف این پژوهش ، بررسی تغییرات مقدار کار، ضربان قلب و غلظت لاکتات خون داوران نخبة فوتبال در نیمه اول و دوم (نیمه های اول دو نیم فصل و نیمه های دوم نیم فصل اول و دوم ) رقابت های دورة هشتم لیگ برتر فوتبال ایران بود. به این منظور، ١٠ داور نخبة بین المللی حاضر در لیگ برتر فوتبال کشور (با میانگین سن ٣/٩٧±٣٥/٥ سال ، قد ٤/٤٨±١٨٠/١ سانتی متر و وزن ٨/٤±٧٨/١٨ کیلوگرم )، در لیگ هشتم به صورت در دسترس غیر تصادفی انتخاب شدند. کلیة آزمودنی ها در دو مسابقه (هر نیم فصل یک مسابقه ) آزمون شدند. آزمون ها شامل اندازه گیری میزان کار، ضربان قلب و سطح لاکتات در نیمه های اول و دوم (نیمة اول نیم فصل اول و دوم و نیمة دوم نیم فصل اول و دوم ) مسابقه بود. نتایج پژوهش ، از طریق آزمون تی زوجی تجزیه و تحلیل شد. نتایج این پژوهش ، تفاوت معناداری بین میزان کار و مقادیر لاکتات داوران در نیمة اول و دوم نشان نداد (٠/٠٥< P). همچنین ، بین میانگین ضربان قلب داوران در نیمه های اول و دوم تفاوت معناداری مشاهده نشد(٠٠٥<P). به نظر می رسد، مقدارکار، سطح ، سرعت و شدت رقابت ها مهم ترین عوامل محیطی موثر بر پاسخ های فیزیولوژیکی و مسافت پیموده شده توسط داوران فوتبال به شمار می رود. بررسی نتایج هشتمین دورة لیگ برتر، نشان دهندة پایین بودن مقدار کار داوران از یک سو و بالا بودن ضربان قلب از سوی دیگر است که عدم آمادگی جسمانی مطلوب به ویژه پایین بودن آمادگی هوازی داوران نخبة لیگ برتر ایران را نشان می دهد.
خلاصه ماشینی:
کرایواستراپ و بانگسبو٥ (٢٠٠١) در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که در رقابت فوتبال ، بین تغییرات مقدار کار نیمة اول و دوم داوران لیگ استرالیا تفاوت معناداری وجود ندارد (٢٣)، اما دی اوتاویو و کاستاگنا٦ (٢٠٠١) در نتایج خود کاهش معنادار ٤/١ درصدی را در میزان کار نیمة 1 - Referee 2 - Work Rate 3 - Heart Rate 4 - Maximal Oxygen Consumption(vo2 max) 5 - Krustrup and Bangsbo 6 - Dottavio and Castagna دوم داوران ایتالیایی گزارش کردند (١٦).
علاوه بر این ، یافته های پژوهش در شکل ٢ تفاوت تغییرات درصدی مقدار لاکتات ، ضربان قلب و مقدار کار داوران بین دو نیمه را در طی دو نیم فصل نشان می دهد.
در مقایسه با نتایج دیگر تحقیقات ، یافته های جدول ٢ نشان می دهد که علی رغم پایین بودن سطح ، سرعت و شدت رقابت ها و همچنین مقدار کار بازیکنان در طول رقابت های لیگ برتر فوتبال ، داوران از ضربان قلب بالایی نسبت به مقدار کار خود برخوردارند (٢٩،١٦،١٥، ١١)، که علت آن ممکن 1 - Weston and Brewer 2 - Helsen and Bultybck 3 - Harley et al است پایین بودن آمادگی جسمانی به ویژه آمادگی هوازی نزد داوران لیگ برتر باشد(جدول ١).
همچنین نتایج تحقیق حاضر در مورد تغییرات مقادیر لاکتات داوران نخبة فوتبال کشور بیانگر این است که به طور میانگین مقادیر لاکتات خون داوران در رقابت حرفه ای داخلی به ترتیب ٤/٨٧ و ٥/٤٩ (میلی مول / لیتر/کیلوگرم وزن بدن ) در نیمه های اول و دوم از رقابت ها بوده است .