چکیده:
یکی از عمده¬ترین مولفه¬های اثر گذار در تحولات اجتماعی و فرهنگی دوران معاصر وجود «شکاف نسلی» است. پدیده¬ای که خود در جریان تغییرات و دگرگونی¬های اجتماعی شکل گرفته است. ازجمله این عوامل می¬توان خانواده، مدرسه و جامعه را نام برد که نقش خود را به صورت جامعه پذیری ایفا کرده و باعث تحول و شکل گیری شخصیت و نظام ارزشی مسلط بر افکار و اعمال تک تک افراد جامعه در هر سنی می-گردند. هدف این مقاله بررسی موضوع شکاف نسلی و انتزاع ابعاد تربیت بین نسلی در قلمرو برنامه درسی بر اساس مطالعه متون و منابع مرتبط و مصاحبه با صاحب نظران جامعه شناسی و برنامه درسی بود. این نوع مطالعه کیفی، تلفیقی از نوع پدیدار شناسی و تحلیل محتوا بود. جامعه آماری شامل متخصصین جامعه شناسی و برنامه درسی بودند و نمونه آماری شامل 15نفر که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از مصاحبه بدون ساختار و هم¬چنین بررسی و مطالعه متون، تحقیقات و نظریه¬های مرتبط جمع آوری گردید. شیوه تجزیه و تحلیل داده¬ها، تحلیل محتوا با رویکرد استقرائی بود. داده¬های پژوهش شامل متن مصاحبه¬ها و متون مرتبط به صورت واحدهای معنی تقسیم و سپس با فشرده¬سازی، خلاصه و با شیوه استقرائی طبقات اصلی در هشت بعد: ارزش¬های فردی و خانوادگی- اقتصادی- سیاسی و اجتماعی- هنری- علمی و نظری- مذهبی- ملی و جهانی شدن انتزاع شدند که هریک حاوی طبقات فرعی می¬باشد که به عنوان چارچوب مفهومی پیشنهادی از مولفه¬های تربیت بین نسلی تدوین گردید. هم¬چنین بررسی تحقیقات و نظریه¬ها و دیدگاه¬های متخصصین حکایت از وجود پدیده شکاف نسل¬ها دارد.
خلاصه ماشینی:
در گذشـته ، مبنـای آمـوزش و پرورش ، بزرگسال بود که به عنوان "نمونه " برای نسل جوان به کار میرفت ؛ اما امروزه چنین نمونه - هایی چه در حیطه دانش و چه در چگونگی رفتار، اعتبار دیرین خـود را از دسـت داده و از ایـن رو، آموزش و پرورش جدید باید همت و کوشش خود را در رشد استعداد و قابلیت کودک و نوجوان ، در عصری که همیشه در حال تغییر است بکار گیرد و نوجوان را آماده سازد تا بتوانـد بـا شـرایط غیـر قابل پیش بینی زمان مواجه شود (٢٠٠٥,Naraghi).
لذا مطالعـه ی حاضـر بـا هـدف پاسخگوئی به پرسش های ذیل طراحی گردید: ١- شکاف نسل ها چیست ، چرا و چگونه اتفاق می افتد؟ ٢- دیدگاه ها و رویکردهای مطرح در این زمینه کدامند؟ ٣- چه چارچوب مفهومی را میتوان در ارتباط با موضوع تربیت بین نسلی ارائـه کـرد کـه در انتقال ارزش ها از یک نسل به نسل دیگر بویژه بوسیله نظام آموزشی کارا واقع گردد؟ روش شناسی این مطالعه با هدف انتزاع ابعاد گوناگون تربیت بین نسلی در قلمرو برنامه درسی و بـر اسـاس مطالعه متون و مصاحبه با صاحب نظران طراحی گردید.
(Schwartz & Brady, 2001, P: 36) یافته های پژوهش مشارکت کنندگان پژوهش ١٥ نفر از متخصصین جامعه شناسی و برنامـه درسـی بودنـد کـه دیدگاه آنان در رابطه با موضوع شکاف نسلی و ارزش هـای نسـل هـا بـا اسـتفاده از مصـاحبه بـدون ساختار مورد بررسی قرار گرفت .