چکیده:
حاشیـه نشینـی شهـری یا اسکان غیـر رسمی یکی از مسائل مرکب شهـری و اجتماعی در اغلب کشورها محسوب می شود. حاشیه نشینی شهری از دو جنبه قابل بررسی است که نخستین آن زائیده عدم تعادل و بیمه بیماری داخلی شهرها است و نوع دوم ناشی از هجوم عناصر غیر شهری در اثر تحولات اجتماعی است. منطقه مورد مطالعه، شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان با وسعتی حدود 5/5323 هکتار در شمال تنگه هرمز واقع شده است. جمعیت شهر بندرعباس براساس آمار سال 1385، 379301 نفر می باشد. محله مورد مطالعه، محله نای بند است که در قسمت غربی (جنوب شرقی) شهر بندرعباس قرار دارد. محله نای بند به وسیله بلوار امام خمینی(ره) به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می شود که در قسمت غرب نای بند جنوبی، محله خواجه عطا قرار گرفته است. بلوار شهید چمران، این محله را از محله خواجه عطا جدا می کند. به منظور شناخت ویژگی های اقتصادی- اجتماعی و کالبدی محله نای بند، ویژگی های جمعیت شناختی و ویژگی های واحدهای سکونتی خانوارهای محله، مورد بررسی و پیمایش میدانی قرار گرفت و در ادامه همبستگی وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار با شاخص های کالبدی محله بررسی شدند که نتایج حاصل از این مطالعه، شامل موارد ذیل می باشد. از بررسی های مرتبط با همبستگی این نتیجه حاصل شد که اکثر شاخص های کالبدی در ارتباط با وضعیت کالبدی در محله نای بند دارای همبستگی مستقیم و معنادار مثبتی هستند که بر مبنای آن می توان به قضاوت هایی در آن راستا دست یافت. مثلا می توان گفت که با بهبود اوضاع اقتصادی خانوار می توان انتظار داشت که محلات حاشیه نشین به لحاظ کالبدی به یک پایداری نسبی دست یابند. اما در ارتباط با مطالعات همبستگی در مسائل اجتماعی و ارتباط آن با مسائل کالبدی، معلوم شد که اختلافات فاحشی در همبستگی مسائل اجتماعی با مسائل کالبدی می تواند وجود داشته باشد و همان طور که تحلیل شد، در نای بند به نوعی عدم همسویی گرایش یافته و تعارض هایی را به نمایش می گذارد.
خلاصه ماشینی:
بررسي تاثير وضعيت اقتصادي و اجتماعي خانوار بر شاخص هاي کالبدي محله ناي بند شمالي و جنوبي در شهر بندرعباس 1 احمد نوحه گر دانشيار گروه مرتع و آبخيزداري ، دانشگاه هرمزگان محمد مهدي حسين زاده استاديار دانشکده علوم زمين ، دانشگاه شهيد بهشتي رضا اسماعيلي استاديار گروه جغرافيا، دانشگاه آزاد اسلامي واحد نور راحله افشار دانشجوي کارشناسي ارشد جغرافيا و برنامه ريزي شهري ، دانشگاه آزاد واحد نور تاريخ دريافت مقاله :١٣٩٠/٣/٢٢ تاريخ پذيرش مقاله : ١٣٩٠/٧/٢ چکيده حاشيـه نشينـي شهـري يا اسکان غيـر رسمي يکي از مسائل مرکب شهـري و اجتماعي در اغلب کشورها محسوب مي شود.
جدول شماره ١ : تعداد و درصد رشد جمعيت شهر بندرعباس در دوره هاي مختلف زماني بر حسب جنس جنس جمعيت در دوره هاي آماري درصد رشد سالانه جمعيت در دوره هاي آماري 1375-85 1365-75 1345-65 1345-55 1385 1375 1365 1355 1345 مرد 200309 143166 104792 48084 17897 10/4 8/1 3/2 3/4 زن 187992 130412 96850 39897 16730 9/1 9/3 3 3/2 کل 379301 273578 201642 87981 34627 9/8 8/6 3/1 3/3 منبع : مرکز آمار ايران حاشيه نشيني و علل شکل گيري آن در عصر حاضر يکي از عوارض و پديده هاي اين عصر در بسياري از مناطق و به ويژه در جوامع در حال توسعه ، گسترش بي حد و مرز و خارق العاده قطب هاي تمرکز اجتماعي ، اقتصادي و صنعتي ، رشد غول آساي شهرهاي بزرگ ، متوقف شدن رشد طبيعي شهرهاي کوچک و دورنماي خروج جمعيت از حوزه هاي روستايي است که اگر چه مي کوشيم آن را پديده اي طبيعي و ناشي از علل اقتصادي بلکه نتيجه اجتناب ناپذير آهنگ توسعه تلقي نماييم ولي در هر حال از نظر نتيجه نوعي بحران اجتماعي و عارضه فرهنگي محسوب مي شود و از ديدگاه انسان عاطفي و پيوندهايش دست کمي از يک تراژدي ندارد.