چکیده:
نیروی انسانی در هر سازمانی محور توسعه و عامل اصلی برای رسیدن به اهدافش می باشد، در سازمان های اطلاعاتی و امنیتی به دلیل ویژگی های خاص این سازمان ها و کارکردهای ویژه نیروی انسانی در آن این موضوع اهمیت زیادی پیدا می کند. از دغدغه های مهم سازمان ها بهره برداری مناسب از ظرفیت نیروهای خود می باشد ولی عواملی بر عملکرد نیروها تاثیر گذار است که لازم است تاثیرات منفی و مثبت آنها شناسایی و جهت کاستن عوامل منفی راهکار مناسب اتخاذ کند، به اعتقاد اکثر کارشناسان روانشناسی در دهه های اخیر فشار عصبی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر کارکنان می باشد، ضروری است عوامل ایجاد آنها شناسایی گردند. موضوعات مذکور در حوزه هادیان منابع پنهان اهمیت مضاعفی دارد زیرا سازمان اطلاعاتی و امنیتی اگر به مشکلات و عوامل تاثیرگذار بر هادیان منابع پنهان اهمیت ندهد به یقین موفقیت چندانی در حوزه جمع آوری و تحلیل اطلاعات پیدا نخواهد کرد. بر این اساس سوال اصلی تحقیق عبارت است از:«عوامل ایجاد فشار عصبی بر هادیان منابع پنهان در سازمان های اطلاعاتی- امنیتی چیست؟»
این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی می باشد، با تکیه بر مطالعات اسنادی مباحث نظری را تبیین، برای شناسایی عوامل ایجاد فشار عصبی بر هادیان منابع پنهان از روش نخبگی (مصاحبه با 8 نفر از نخبگان جمع آوری پنهان) و جهت سنجش آنها با پخش پرسشنامه در بین کارشناسان (هادیان منابع پنهان - جمعا به تعداد 230 نفر) جامعه اطلاعاتی کشور اقدام گردید.
یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل متعددی در ایجاد استرس در هادیان منابع پنهان نقش دارند که مهم ترین آنها برای افسران یا ماموران هادی ماهیت و نوع شغل می باشد.
خلاصه ماشینی:
ir 2- ﻣﺪرس داﻧﺸﮕﺎه ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤﻲ ـ ﻛﺎرﺑﺮدی ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻻزﻣﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻄﺒﻴﻖ آن ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎ، ﻣﺤﺮکﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺪﻣﺎت و ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﺮس را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ، ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺸﺎر ﻋﺼﺒﻲ ﻳﺎ اﺳﺘﺮس از ﻣﺪتﻫﺎ ﻗﺒﻞ در ﻋﻠﻢ ﭘﺰﺷﻜﻲ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ وﻟﻲ در ﺑﺤﺚ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از ﻋﻠﻮم ﻧﻮﭘﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن اﻳﻦ ﺣﻮزه اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺮسﻫﺎی ﻣﻔﻴﺪ و ﺧﻮشﺧﻴﻢ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ و ﻗﺪری از ﻓﺸﺎر ﻋﺼﺒﻲ ﺑﺮای اﻳﺠﺎد ﺗﺤﺮک و ﺗﻼش در اﻧﺴﺎن ﺿﺮوری اﺳﺖ )اﻟﻮاﻧﻲ،9831: 492( ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻫﺎی ﺷﻐﻠﻲ، رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻐﻠﻲ را در ﺑﺮداﺷﺘﻪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺮک ﺧﺪﻣﺖ، ﻏﻴﺒﺖ و ﻛﻢ ﻛﺎری ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﺑﻬﺮهوری اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ )دﻣﻮری،6731 : 6(.
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎب اﺳﺘﺎد ﺗﻐﻴﺮ ﭼﻬﺮه )زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺨﻔﻲ ﻳﻚ اﻓﺴﺮ ﺳﻴﺎ( در ﺧﺼﻮص ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺎری و ﺟﻤﻊ آوری اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﭘﻨﻬﺎن در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:"ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺎری ﻳﻜﻲ از اﺻﻮل ﻣﻬﻢ در ﻛﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺳﺖ و ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ آن ﭘﻲ ﺑﺮده و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ در ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖﻫﺎی ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ")آﻧﺘﻮﻧﻴﻮﺟﻲ،7831؛ 7 ( آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺺ: آﻣﻮزشﻫﺎی ﺻﺤﻴﺢ و ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎزدﻫﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﻨﻬﺎن ﺳﺎل دوم ـ ﺷﻤﺎرهی 2 )ﺷﻤﺎرهی ﭘﻴﺎﭘﻲ6( ـ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 2931 ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، اﮔﺮﻛﻪ ﻓﺮد آﻣﻮزشﻫﺎی ﻻزم را ﻃﻲ ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺳﻼﻳﻖ ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد ﻛﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ از ﺳﻮی ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﻮد و ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮ ﺷﻮد.
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش ﺑﺮای ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻋﺼﺒﻲ در راﺳﺘﺎی ارﺗﺒﺎط ﮔﻴﺮی ﻫﺎدﻳﺎن ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﻨﻬﺎن اراﺋﻪ آﻣﻮزشﻫﺎی ﻻزم و اﻳﺠﺎد راه ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و اﻓﺴﺮ ﻫﺎدی ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﺎﻗﻞ ﮔﺬاری و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻀﺎی ﺳﺎﻳﺒﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد.