چکیده:
توسعه فرآیند پیچیده ای است که نیل به آن مستلزم ایجاد تغییر در ساختار اجتماعی، طرز تلقی مردم از نهادهای ملی، تسریع در رشد اقتصاد ملی، کاهش نابرابری ها، ریشه کن کردن فقر، برقراری عدالت اجتماعی و پایداری محیط زیست است. بر این اساس، نمایه ها و متغیرهای آموزشی و توسعه آموزش در جامعه به عنوان یکی از مهم ترین ارکان توسعه تلقی می شود.
هدف این مقاله مطالعه و بررسی وضعیت توسعه یافتگی شهرستان های استان خوزستان در زمینه متغیرهای مرتبط با شاخص آموزشی با استفاده از روش تاکسونومی عددی می باشد. بر این اساس، شاخص آموزشی به عنوان ابزار سنجش درجه توسعه یافتگی مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، با استفاده از 8 متغیر آموزشی به تعیین درجه توسعه یافتگی در سطح شهرستان های استان خوزستان در بازه زمانی 1389 و 1379 به صورت مقایسه ای مبادرت گردیده است. روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و پیمایشی بوده که با استفاده از تکنیک تاکسونومی عددی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ بر اساس متغیرهای مرتبط با شاخص آموزشی در سال 1379، شهرستان های امیدیه و اهواز به ترتیب با دارا بودن ضریب توسعه یافتگی 48/0 و 74/0، به عنوان برخوردارترین و محروم ترین شهرستان های استان و در سال 1389، شهرستان های مسجد سلیمان و رامهرمز به ترتیب با دارا بودن ضریب توسعه یافتگی 4/0 و 73/0، به عنوان توسعه یافته ترین و محروم ترین شهرستان های استان خوزستان محسوب گردیده اند.
خلاصه ماشینی:
تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان خوزستان از نظر شاخص آموزشی با استفاده از روش تاکسونومی عددی سعید امانپور۱ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز) اعظم اسماعیلی (کارشناس شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی استان خوزستان ) سجاد جوکار*۲(کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز) چکیده توسعه فرآیند پیچیده ای است که نیل به آن مستلزم ایجاد تغییر در ساختار اجتماعی ، طرز تلقی مردم از نهادهای ملی ، تسریع در رشد اقتصاد ملی ، کاهش نابرابری ها، ریشه کن کردن فقر، برقراری عدالت اجتماعی و پایداری محیط زیست است .
در این پژوهش ، با استفاده از ۸ متغیر آموزشی به تعیین درجه توسعه یافتگی در سطح شهرستان های استان خوزستان در بازه زمانی ۱۳۸۹ و ۱۳۷۹ به صورت مقایسه ای مبادرت گردیده است .
با توجه به نقش اساسی و مهم این شاخص جهت سنجش میزان برخورداری و سطح توسعه شهرستان ها، سه شاخص ذیل تعریف و محاسبه شده است : ـ نسبت کلاس به دانش آموز ابتدایی ـ نسبت کلاس به دانش آموز راهنمایی ـ نسبت کلاس به دانش آموز متوسطه پیشینه تحقیق دهکردی (۱۳۵۶) با استفاده از ۷۵ شاخص ، استان های کشور را از لحاظ درجه توسعه یافتگی طبقه بندی نمود.
در این سال ، ۲ شهرستان امیدیه و اهواز با دارا بودن درجه توسعه یافتگی و ۰/۴۸ و ۰/۷۴ ، به ترتیب به عنوان برخوردارترین و محروم ترین شهرستان های استان خوزستان از نظر شاخص توسعه یافتگی آموزشی تشخیص داده شده اند( نقشه شماره ۱).