چکیده:
این مقاله به طور خلاصه آداب و سنن ازدواج را در میان لرهای لرستان و بختیاری از زمان خواستگاری یا «سرنجه گرتن » تا پاگشا یا «پاگشون » معرفی میکند. اطمینان از پاسخ مثبت خانواده عروس قبل از اقدام به خواستگاری، مراسم نواشیرینی، زماچران ، زون گشون ، بلگه برون ، دست بوسون ، خرجابرو، عازب جورون یا جاهل نشون ، گرزنون و پاگشون از جمله مراسم سنتی و آداب زیبایی هستند که در مراسم ازدواج جوانان برگزار و اجرا میشود.
خلاصه ماشینی:
کليدواژه ها: لر، لرستان ، بختياري، سرنجه گرته ، زوما، عروسي، توشمال مقدمه استان لرستان و منطقه بختياريها که خود چند استان چهارمحال وبختياري، کهگيلويه وبويراحمد و فارس و خوزستان را شامل ميشود گستره وسيعي است که در آن قوم لر (لر کوچک و لر بزرگ ) به صورت شهري، روستايي و عشايري با طوايف متنوعي زندگي ميکنند.
(حنيف ، ١٣٨٦: ٣٩-٤٠) انتخاب همسر در لرستان و بختياري رسم است که ابتدا مردان و زناني از سوي پدر پسر با مادر و پدر دختر تماس ميگيرند تا ازعلاقه آنها به اين پيوند مطلع شوند بعد محرمانه به خانه پدر عروس ميروند تا او را راضي کنند و سپس تاريخ خواستگاري تعيين ميشود.
پس از توافق دختر را «نشون » ميکنند يعني براي آنکه مشخص شود عروس از آن خانواده داماد است انگشتري طلا يا چيزي به عنوان نشان به خانواده عروس ميدهند و در همان جلسه صحبت از جهيزيه ، شيربها و همچنين «نوا شيريني» (irinis ̂nova) ميشود.
«نوا شيريني» بستگي به شأن پدر دختر دارد که به ترتيب تفنگ جنگي، تفنگ شکاري، ماديان يا اسب ، قاطر يا يک رأس گاو نر است که شب بعد از خواستگاري يا همان شب خواستگاري داماد با خود ميبرد و به خانواده عروس تحويل ميدهد.
مراسم عروسي در دورود به اين ترتيب انجام ميشود که زنان پابويي شب قبل به خانه عروس ميروند و عروس را براي روز عروسي آماده ميکنند.
(چنگايي و حنيف ، ١٣٧٤: ٣٦) چند روز پس از مراسم عروسي، فاميل هاي عروس و داماد آنها را به صرف نهار يا شام دعوت ميکنند که به آن «پاگشون » ميگويند.