چکیده:
تحلیل و بررسی براهین وجود خدا، بخش مهمی از اهتمام و دلمشغولی صدرالمتالهین را در مباحث خداشناسی، به خود اختصاص داده است. ارزشیابی این برهان ها بر اساس ملاک های مختلف، از جمله تلاش های ستودنی او به شمار می رود که کمتر مورد توجه واقع شده است. در این مقاله، پس از اشاره به عناوین این برهان ها و بیان دسته بندی های مختلف صدرا از آن ها، ملاک های ارزشیابی برهان ها معرفی می شود. سپس، مهم ترین ملاک ها را ـ که ملاک های طرح شده در دانش منطق است و بر اساس آن ها برهان های وجود خدا به برهان «ان» و برهان «ان مطلق» و «دلیل» تقسیم می شود ـ تبیین کرده، مستندات آن ها را بیان خواهیم کرد؛ و آن گاه، نشان خواهیم داد که به لحاظ معیارهای منطقی، ارزش معرفتی برهان صدیقین و دیگر برهان های وجود خدا، تفاوتی ندارد.
Inspecting and analyzing the proofs of the existence of God comprises a significant portion of Sadr al Mote’allehin’s concerns and efforts in theological discussions. Evaluating these proofs based on different criteria is from among his praiseworthy efforts، which has also received less attention. The present article will firstly point to the titles of these proofs and explain Molla sadra’s classification of them، and secondly will introduce the criteria of the evaluation of the proofs. Then، the most significant criteria، which are the ones proposed in the science of logic based on which the proofs of God’s existence are divided into the ‘’quiatic’’ proof، ‘’absolute quiatic’’ and ‘’evidence’’ proof، are explained and their documentations are mentioned. Afterwards، it will be indicated that regarding logical criteria، the cognitive (knowledge-related) value of the proof of the righteous is no different from that of the other proofs of God’s existence.
(
, 
, 
)
