چکیده:
امروزه گسترش رو به تزاید روابط تجاری در عرصه بین المللی و عدم امکان بررسی تمامی اجزا و شروط موجود در هر قرارداد، معامله کنندگان را ناگزیر از تهیه فرم های یکسانی کرده است که دربردارنده شروط و قیود قراردادی است. استفاده از فرم های مزبور زمانی ایجاد مشکل می کند که طرفین بدون توجه به تعارض شروط مندرج در فرم ها، قرارداد را اجرا کنند. در چنین وضعیتی این پرسش مطرح می شود که آیا می توان قرارداد را تشکیل یافته قلمداد کرد؟ و در فرض مثبت بودن پاسخ، قرارداد بر مبنای قیود و شروط کدام یک از فرم ها منعقد شده است؟ درخصوص این پدیده که به نبرد فرم ها معروف شده است کنوانسیون بیع بین المللی کالا مقرره صریحی ندارد. مفسران هم در این باره که آیا می توان از مقررات آن حکم این مساله را استنباط کرد اتفاق نظر ندارند. در حقوق ایران نیز قانونگذار در این باره ساکت است. به نظر می رسد که با توجه به عدم پذیرش قبول مغایر به عنوان یک ایجاب جدید و متقابل و عدم تشکیل قرارداد، اصولا بحث درباره تعیین این که کدام یک از فرم ها مشخص کننده شروط حاکم بر قرارداد است موضوعا منتفی است. بالطبع در این صورت روابط طرفین براساس قواعد عمومی قراردادهاراجع به معاملات فاسد قابل تحلیل خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
در چنین وضعیتی این پرسش مطرح می شود که آیا می توان قرارداد را تشکیل یافته قلمداد کرد؟ و در فرض مثبت بودن پاسخ ، قرارداد بر مبنای قیود و شروط کدامیک از فرمها منعقد شده است ؟ درخصوص این پدیده که به نبرد فرمها معروف شده است کنوانسیون بیع بین المللی کالا مقرره صریحی ندارد.
در این صورت با عنایت به تبادل فرمهای متعدد و تعارض میان شروط مندرج در آنها که به مسأله «نبرد فرمها»١ معروف است ، این پرسش مطرح می شود که با فرض این که قرارداد تشکیل یافته قلمداد شود شروط و قیود کدامیک از فرمها باید مبنا قرار بگیرد؟ پرداختن به این موضوع برای کشوری نظیر ایران که قصد ورود به بازارهای بین المللی را دارد، از لحاظ حقوقی بسیار حائز اهمیت است .
battle of forms روشن است اگرموجب ، ایجاب متقابل را به طور صریح یا ضمنی رد کند قراردادی منعقد نمی شود؛ ولی چنانچه طرفین به رغم عدم تطابق ایجاب و قبول عملا به اجرای قرارداد اقدام کنند، به طور مثال در جایی که کالا یا خدماتی با قیمت مشخص سفارش داده می شود و تهیه کننده در مقام قبولی ایجاب در یادداشت تصدیق خود بیان می کند که شرایط عمومی تجارت وی اعمال خواهند شد، اگر سفارش دهنده بدون هیچ گونه اعتراضی کالا یا خدمات سفارش داده شده را بپذیرد، آیا این امر می تواند به معنای قبول ایجاب متقابل تلقی گردد؟ در صورتی که طرفین تاجر باشند و شرایط عمومی تجارت مطابق قواعد عمومی ، جزئی از قرارداد شده باشد پاسخ مثبت خواهد بود.
html > [5] vergne, Francois, "the Battle of the form under the 1980 united Nations convention on contracts for the International sale of Goods (CISG )", Pace University, 2008.