چکیده:
مقام زن در اسلام چنان است که در سوره های متعدد قرآن مسائل مربوط به حقوق و منزلت زنان مطرح گردیده است و همه جا در خطابات عام، آنان نیز مورد خطابند و می توان از بسیاری از مفاهیم قرآن، این نکته را استنباط کرد که اسلام ارزش فراوانی برای زن قائل است. اسلام زن را به عنوان مسئله مهم زندگی و متمم حیات انسانی در مسائل اجتماعی، اخلاقی و قانونی خود جا داده و او را به عنوان عضو موثر جامعه دانسته است و نسبت به جایگاه زنان، قوانین متعددی را وضع کرده است. یکی از این قوانین موضوع اسلام مربوط به زنان، قانون تعدد زوجات می باشد که آن را به دلایل متعددی از جمله مصلحت فردی، اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و... وضع کرده است. آیات مربوط به این مسئله در نظر مستشرقان، متناقض جلوه کرده است، بدین گونه که قرآن از یکسو تعدد زوجات را با شرط رعایت عدالت میان آنها مباح شمرده و از سویی دیگر، بیانگر آن است که شما هرگز نمی توانید بین همسران خود به عدالت رفتار کنید، هر چند که تمام تلاش خود را به کار گیرید. بدین ترتیب قرآن را به تناقض گویی در این زمینه متهم کرده اند. بررسی و تفسیر صحیح این آیات و مراجعه به روایات رسیده در این زمینه، باطل بودن این ادعا را آشکار می سازد؛ زیرا عدالتی که قرآن رعایت آن را بین همسران محال می داند، غیر از عدالت مدنظر مستشرقان است و منظور از آن عدالت، محبت قلبی یکسان بین تمام زنان است.
The place of women in Islam is such important that in many Qur’anic verses the place and position of woman have been indicated and every where at general address they have been addressed too. Thus، from many verses of the Qur’an a conclusion may be derived that the Qur’an respects woman a lot. Islam has given a higher rank to woman and has considered her as the main role player in human life in terms of social، ethical and legal affairs. According the Islam، Woman play a dynamic role in the society and therefore، has made many laws for the women. One of the these laws is of polygamy that has been placed based on individual concern and social، economical and geographical need. The orientalists have taken this issue as a paradox that the Qur’an at one side permits polygamy with a condition of Jsutice while at another side says that it is not possible to maintain justice whatever you do. Therefore، they have accused the Qur’an of inconsistency.
This paper intends to clarify the same issue with reference to the Qur’anic verses and ahadith and have proved that the said clain is baseless and wrong. Since the Justcie that he Qur’an has mentioned here is different from what the orientalists understand. The jutice here refers to state of heart that men should have love for all his wives equally.
خلاصه ماشینی:
آیات مربوط به این مسئله در نظر مستشرقان، متناقض جلوه کرده است، بدینگونه که قرآن از یکسو تعدد زوجات را با شرط رعایت عدالت میان آنها مباح شمرده و از سویی دیگر، بیانگر آن است که شما هرگز نمیتوانید بین همسران خود به عدالت رفتار کنید، هر چند که تمام تلاش خود را به کار گیرید.
در چند آیة قرآن کریم موضوع تعدد زوجات مطرح شده که مهمترین آنها آیة (وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُوا فِي الْيَتامی فَانْكِحُوا ما طابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنی وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ذلِكَ أَدْنی أَلاَّ تَعُولُوا( (نساء/3)؛ «و اگر میترسید که دادگری را در (مورد ازدواج دختران) یتیم رعایت نکنید، پس آنچه از زنان، دلخواهتان است، دو دو و (یا) سه سه و (یا) چهار چهار، به زنی بگیرید؛ و اگر میترسید عدالت را رعایت نکنید، پس (به) یک (همسر)، یا آنچه (از کنیزان) مالک شدهاید، (اکتفا کنید.
از دیدگاه برخی از مستشرقان این آیه، آیهای دیگر در همین سوره در تناقض است: (وَ لَنْ تَسْتَطيعُوا أَنْ تَعْدِلُوا بَيْنَ النِّساءِ وَ لَوْ حَرَصْتُمْ فَلا تَميلُوا كُلَّ الْمَيْلِ فَتَذَرُوها كَالْمُعَلَّقَةِ وَ إِنْ تُصْلِحُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحيماً( (نساء/129)؛ «و نمیتوانید (از نظر محبت قلبی) در میان زنان عدالت برقرار کنید، و اگر چه (بر عدالت) حریص باشید؛ پس با تمام میل (به یک طرف) مایل نشوید، تا آن (دیگری) را مثل زن بیشوهر رها کنید؛ و اگر اصلاح (و سازش) کنید و خود نگهدار باشید، پس یقیناً خدا بسیار آمرزنده مهروز است».