چکیده:
در شرایط کنونی ایران، ‘‘ثابت بودن میزان رشد جمعیتدر طی سال‌های اخیر یک امر
بعید است.آمارهای موالید و مرگ و میر و نتایج سرشماری‌های 1365، 1370 و 1375 نشان
می‌دهند که در طی ده ساله 1365 تا 1375 میزان رشد جمعیت سیر نزولی داشته است.اما
هیچگاه این سیر نزولی از طریق سرشماری، که از اعتبار خاصی برخوردار است، به صورت
عدد و رقم یا نمودار بیان نشده است.در این مقاله بر پایه فرض تصاعد هندسی در میزان
رشد جمعیت روشی را برای برآورد میزان رشد متغیر جمعیت برای همه سال‌های بین سه
سرشماری متوالی بیان کرده و از
آن برای برآورد میزان رشد جمعیت کل کشور و استان‌های 28 گانه کشور
استفاده کرده‌ایم.بنا به نتایج به دست آمده میزان رشد جمعیت کل کشور از حدود 9/2
درصد در سال 1366 به تدریج کاهش یافته و در سال 1370 به 1/2 درصد و در سال 1375 به
حدود 1/1 درصد رسیده است. اگر چه روش ارائه شده در این مقاله در هر صورت معتبر است
ولی نتایج عددی به دست آمده در مورد میزان‌های رشد جمعیت در صورتی معتبر است که
میزان کم شماری جمعیت در هر سه سرشماری 1365، 1370 و 1375 یکسان بوده باشد.این مقاله از این حیث قابل اهمیت است که اکثر جمعیت شناسان و موسسات جمیعت
شناختی برای برآورد جمعیت از رشد مشاهده شده جمعیت بین دو سرشماری استفاده می‌کنند
و روند تغییرات آن را مد نظر قرار نمی‌دهند که این موضوع در این مقاله مورد بررسی و
سنجش قرار می‌گیرد
خلاصه ماشینی:
"/. (که از سرشماری‌های 70 و 75 به دست می‌آید) متعلق به چه سالی است؟ 2)میزان رشد برای سال 1375 چیست؟ 3)چگونه می‌توان تغییرات میزان رشد بین سال‌های 1365 تا 1375 را به دست آورد؟ اگر بپذیریم که میزان رشد جمعیت در دهه 65 تا 75 سیر نزولی داشته است، در ابتدای دوره پنج ساله 75-70 رشد جمعیت بیشتر از 147%بوده و برای سال‌های انتهای این دوره کمتر از 147%می‌باشد به گونه‌ای که میانگین هندسی آنها 147%می‌شود.
آمار موالید ثبت احوال که از حدود 25/2 میلیون نفر در سال 1365 به کمتر از 2/1 میلیون نفر در سال 1375 رسیده و آمار جمعیت سرشماری شده افراد کمتر از 10 سال در سرشماری 1375 نشان می‌دهد که در طی ده ساله 1365 تا 1375 میزان موالید و در نتیجه رشد جمعیت سیر نزولی داشته است، اما هیچگاه این سیر نزولی از طریق سرشماری که از اعتبار خاص، برخوردار است به صورت عدد و رقم یا نمودار بیان نشده است.
فرض فوق اگر چه تا حدی محدود کننده است، اما فرض بعیدی نیست و به هر صورت کلی‌تر از فرض«ثابت بودن میزان رشد جمعیت»است، زیرا اگر فرض«ثابت بودن میزان رشد جمعیت»پذیرفته شود، فرض فوق به خودی خود برقرار می‌شود(در نتیجه«ثابت بودن میزان رشد جمعیت»حالت خاصی از فرض فوق است) (1)براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375 جمعیت 10 ساله‌ها در این سال(که بازماندگان موالید سال 65-1364 هستند)حدود 9/1 میلیون نفر بوده، که این رقم برای سنین پایین‌تر(که بازماندگان موالید سال‌های بعد 1365 هستند)به تدریج کاهش یافته به طوری که برای صفر ساله‌ها(متولدین سال 1375-1374)به حدود یک میلیون نفر رسیده است."
(
, 
, 
)
