چکیده:
کتابخانههای رقمی، به سبب دسترسپذیر کردن محتوا، فارغ از زمان و مکان، و به دست دادن راهکارهایی برای بازیابی سریع و آسان اطلاعات از میان انبوه منابع، به پژوهشگران و جویندگان اطلاعات بسیار کمک میکند. بینیازی از فضای واقعی و نیاز کم به فضای مجازی سبب شده کتابهای فراوانی در کتابخانههای دیجیتال عرضه شود. حجم گسترده اطلاعات در این کتابخانهها، مستلزم دستهبندیها و ساماندهی محتوا است تا از یک سو بازیابی اطلاعات دقیق و کامل باشد و از سوی دیگر، نتایج ناخواسته عرضه نگردد. یکی از راههای دستیابی به اطلاعات بدون ریزش کاذب و نتایج ناخواسته، جستجوی مناسب است. جستجو، سریعترین و گاه دقیقترین راه در رسیدن به مطلوب است
خلاصه ماشینی:
بازیابی اطلاعات، کلونی مورچگان، جستجوی مفهومی، جستجوی فازی، جستجوی نمونهمبنا، ورودی کاربران اشاره جستجو، مشاهده نظاموار اطلاعات در یک پایگاه داده، با هدف مشخص کردن اصطلاحات یا اشیا، و با معیارهای از پیشتعیین شده است.
(Xie, no date, p3) ویژگیهای جستجوی کارامد جستجو آنگاه ممکن است کارامد باشد که کاربر از نتایج حاصل از آن راضی باشد؛ به این معنا که هر آنچه از کاوش آن اصطلاح در پیاش بود و از آن کتابخانه توقع داشت، به او عرضه شده باشد؛ به عبارت دیگر، جستجوی خوب باید از یک سو همه اسناد وابسته را به کاربر عرضه کند و از سوی دیگر، دقیقاً همان سندی که کاربر آن را میخواهد، به او نشان دهد.
برای نمونه، اگر یک نرمافزار کتابخانه رقمی مجهز به اصطلاحنامهای چند زبانه (مثلاً اصطلاحنامه سهزبانه اصفا) باشد، چنانچه کاربری عبارت «امانتدهی» را جستجو کند، نرمافزار میتواند با مراجعه به اصطلاحنامه، اعم آن مانند «خدمات اطلاعرسانی کتابخانه» در زبان فارسی و "Library Information Services" را در زبان انگلیسی و «خدمات الاعلام للمکتبات» را در زبان عربی و همچنین اخص آن مانند «امانت بین کتابخانهای» را در زبان فارسی و "Interlibrary Loans" را در زبان انگلیسی و «الامانة بین المکتبات» را در زبان عربی، به کاربر خود پیشنهاد دهد.
در این جستجو، چنانچه برنامه مجهز به بررسی املا باشد، میتواند املای درست کلمه جستجو شده را به کاربر پیشنهاد دهد.
با توجه به اینکه یکی از معیارهای طراحی پایگاه داده، توجه به رفتار اطلاعیابی کاربران است (Ibid, p6)، شاید مناسب باشد جستجو و تقویت آن با استفاده از شیوههای پیشگفته بیشتر مورد همت تولیدکنندگان و طراحان نرمافزار و پایگاهها قرار گیرد.