چکیده:
یکی از انواع چهارگانه ادبیات که از روزگاران کهن مورد تأکید و اتفاقنظر ملتهای صاحب فرهنگ و تمدن جهان بوده و هست، ادبیاتتعلیمی است. ادبیاتتعلیمی به نوعی از ادبیات گفته میشود که در آن خالق اثر با در مقابل قراردادن دو مفهوم خیر و شرـ بهطورغیرمستقیمـ سعی دارد تا مضامین اخلاقی و حکمی را، که در ادبیات کلاسیک جهان عموما به زبان حیوانات (فابل) و در قالب پند و اندرز است، به دیگران آموزش دهد. در میان آثار تعلیمی جهان به زبان فابل، دو اثر به نامهای «افسانههای ازوپ» و «کلیله و دمنه»، که یکی متعلق به دنیای غرب و دیگری متعلق به جهان شرق است، بیش از آثار دیگر با مضامین اخلاقی و حکمی همراه است. برهمیناساس، نگارنده برآناست تا برخی از اصول اخلاقی افسانههای ازوپ و کلیله و دمنه را، که در تاریخ ادبیات جهان از جایگاه ارجمندی برخوردارند و در حوزه ادبیاتتعلیمی مورد تأکید بسیاری از اندیشمندان اخلاقگرا میباشند، نقد و بررسی نماید. شایان ذکر است که آموزههای تعلیمی دو اثر مذکور در عرصههای مختلف زندگی بیش از همه در مسائل دینی، اجتماعی و سیاسی نمود دارد.
خلاصه ماشینی:
اندیشههای تعلیمی جهانی در افسانههای ازوپ و کلیلهودمنه تاریخ دریافت: 15/11/91 نعمت اصفهانی عمران تاریخ پذیرش: 25/3/92 چکیده یکی از انواع چهارگانه ادبیات که از روزگاران کهن مورد تأکید و اتفاقنظر ملتهای صاحب فرهنگ و تمدن جهان بوده و هست، ادبیاتتعلیمی است.
ادبیاتتعلیمی مهمترین تجلیگاه آموزههای اخلاقی ازآنجاکه افسانههای ازوپ و کلیله و دمنه از معروفترین آثار تعلیمی ادبیات جهان بهشمار میرود؛ شایسته است در آغاز این تحقیق، مطالبی دربارة معرفی ادبیات تعلیمی بیان شود.
هردوت میگوید: 1) ازوپ، سازنده داستانها در روزگار آماسیس ، فرعون مصر (میانه سده ششم پیشازمیلاد)، میزیست و زادگاه او جزیره سامس است؛ 2) همچنین دلایلی را میتوان پذیرفت که وی بردهای بود اهل سامس؛ که نام او را آیدمن نوشتهاند؛ 3) از نوشتههای هردوت نیز برمیآید که ازوپ به دست مردمان دلفی کشته شده است.
در این افسانه، نقش اصلی را قورباغه مقلد بازی میکند که میخواهد خود را قوی و برتر جلوه دهد ولی غافل از اینکه او ناتوان است و گاو نیرومند.
ولی مرد چنان بیقرار بود که نمیتوانست صبر پیشه سازد و ثروت خود را اندکاندک بیابد، و چون فکر میکرد که شکم غاز پر از زر ناب است با شتاب تمام غاز را کشت.
پادشاه با مردان خویش انجمن کرد و همه داستان را به آنان گفت و پرسید: «آیا فکر میکنید که دیوانگی از این بیشتر باشد.
در این داستان، نقش اصلی بر عهده مردی است که میخواهد در امانت، خیانت کند و تصور میکند اگر امانت دوستش را برباید با سوگند میتواند خود را آزاد سازد.