چکیده:
هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین امکانات موجود، جهت ایجاد خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران با رویکرد کاربر محور انجام شده است. روش پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی - توصیفی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان مقاطع (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری)، کتابداران و مدیر کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران است. ابزار گردآوری داده-ها پرسشنامه ای است که در دو بخش تهیه شد؛ بخش اول به نظر سنجی از کاربران، و بخش دوم به بررسی امکانات و توانایی های کتابخانه می پردازد. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج بررسی ها نشان می دهد که 91% کاربران به اینترنت دسترسی دارند، آشنایی نسبتا مطلوبی با فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، و تمایل زیادی به دریافت خدمات مرجع الکترونیکی دارند. مهارت کتابداران در استفاده از فناوری اطلاعات و اشتیاق و علاقه به یادگیری، مهارت های لازم جهت ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در سطح مناسبی قرار دارد. کتابخانه از بعد مالی و فنی (امکانات و تجهیزات) در وضعیت نامناسبی قرار دارد. نتیجه گیری: با توجه به وضعیت نامناسب بودجه، تجهیزات و فضای کتابخانه، علی رغم این که مهارت کارکنان و میزان اشتیاق و علاقه آنان به یادگیری مهارت های لازم جهت ارائه خدمات مرجع الکترونیکی، و هم چنین میزان آشنایی و استفاده کاربران از این خدمات در سطح متوسط رو به بالایی قرار دارد؛ از دیدگاه کارکنان و مدیر، کتابخانه قابلیت ارائه خدمات مرجع الکترونیکی را ندارد. با توجه به کاربردی بودن این تحقیق، کتابخانه می تواند از نتایج آن استفاده کند و با اختصاص بودجه ای مناسب برای ایجاد و توسعه این خدمات در کتابخانه، در جهت تامین رضایت کاربران گام بردارد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به این امر، پژوهش حاضر بر آن است که به امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی از لحاظ جامعه استفاده کننده و وضعیت کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران از لحاظ امکانات ، بودجه و نیروی انسانی بپردازد.
بررسی پیشینه ها نشان داد که نقیمهر طبایی (٢٠٠٥, Naghimehrtabaei)، کرمی(٢٠٠٦ , Karami)، فیض آبادی (٢٠٠٧, Feyzabadi)، زکی اسکویی(٢٠٠٨, Zakioskuei) با استفاده از روش پیمایشی - توصیفی و ابزار پرسشنامه به امکان سنجی ایجاد خدمات مرجع الکترونیکی پرداختند.
نتایج پژوهش آنها نشان داد که کتابخانه های مورد بررسی به دلیل ضعف در منابع مالی، امکانات ، تجهیزات و نیروی انسانی قابلیت ارائه خدمات مرجع الکترونیکی را 1 .
پژوهش مظفری (٢٠٠٩, Mozafari) در خصوص امکان سنجی ایجاد خدمات مرجع الکترونیکی با دیدگاه کاربر محور با استفاده از روش پیمایشی - توصیفی و ابزار پرسشنامه نشان داد که کتابخانه مورد نظر قابلیت ارائه این خدمات به صورت الکترونیکی را دارد.
The feasibility of dynamic shared reference services in libraries of Tehran university, MA Thesis, Library and Information Science, Tehran university, Tehran.
The feasibility of electronic -reference services in libraries of nuclear energy organization.
The feasibility of electronic -reference services in central library and documentation center of Tehran university based on user-oriented approach.
The feasibility of electronic -reference services in Tehran special libraries.
The feasibility of electronic -reference services in libraries of Alzahra university, MA Thesis, Library and Information Science , Islamic Azad University – Research & Science branch, Tehran.