چکیده:
پایان جنگ سرد، سبب تحولات قابل توجهی در عرصه روابط بینالملل شد که از مهمترین نمونه آنها، ورود و قدرتگیری روزافزون مجموعهای جدید از بازیگران بود. چین یکی از همین بازیگران است که روند قدرتگیری آن، که از سالهای پیش از پایان جنگ سرد آغاز شده، توجه بسیاری از تحلیلگران را بهخود جلب کرده است. در این میان، منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطقی است که چین بهشکل سنتی ارتباطهای نزدیکی با آن داشته و فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و باز شدن فضای آسیای مرکزی، زمینه مساعدی را برای برقراری دوباره پیوندها میان چین و جمهوریهای منطقه فراهم کرد. این مقاله با تمرکز بر بعد امنیتی روابط چین با آسیای مرکزی درپی بررسی این موضوع است که آیا پیوندهای امنیتی چین با منطقه فقط درحد ارتباطهای امنیتی معمول بین همسایگان است و یا از الگویی خاص و فراتر از روندهای متعارف پیروی میکند. مبنای تحلیل این نوشتار، نظریه مجموعههای امنیتی منطقهای است و فرضیه اصلی آن است که پیوندهای امنیتی چین با آسیای مرکزی، در راستای شکلدادن به یک مجموعه امنیتی مشخص عمل میکند.
خلاصه ماشینی:
"در این میان، منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطقی است که چین بهشکل سنتی ارتباطهای نزدیکی با آن داشته و فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و باز شدن فضای آسیای مرکزی، زمینه مساعدی را برای برقراری دوباره پیوندها میان چین و جمهوریهای منطقه فراهم کرد.
در بحث از مجموعههای امنیتی نیز، بوزان و ویور آسیای مرکزی را یک «زیرمجموعه» در مجموعه امنیتی پساشوروی میدانند که پیرامون روسیه شکل گرفته است و معتقد هستند آسیای مرکزی با وجود داشتن ویژگیهای لازم برای تبدیل به یک مجموعه امنیتی مستقل، ویژگی مهمی دارد که آن، ارتباط بسیار قوی با روسیه است (Buzan & Waever, 2003, p.
Niklas Swanstrom Greater Central Asia درنهایت، در رابطه با ساخت اجتماعی و الگوهای دوستی و دشمنی نیز، میتوان «مجموعه امنیتی آسیای مرکزی بزرگتر» را مجموعهای دانست که در آن، رقابتهای منطقهای در کنار همکاریهای دوجانبه و دسته جمعی جریان دارد.
مرزهای این منطقه که میتوان آن را «آسیای مرکزی بزرگتر» نامید، به جز چین و پنج جمهوری پساشوروی، کشورهای روسیه و افغانستان را نیز شامل میشود و ویژگیهای یک مجموعه امنیتی منطقهای- آنگونه که توسط بوزان و ویور تعریف شده- را دارد.
ساخت اجتماعی این مجموعه نیز که الگوهای دوستی و دشمنی را شامل میشود، طیفی از همکاری تا رقابت را در بر میگیرد که این رقابتها خود میان قدرتهای کوچکتر مجموعه، میان دو قدرت بزرگ آن و همچنین به شکل تلاش برای ایجاد توازن در هر دو سطح جریان دارد."