چکیده:
برخی از پویاییشناسان گروه، برای نمونه جان ک. همفیل(1)، عقیده دارند وقتی؛ (1)
اعضای گروه احساس میکنند دستیابی به هدف قابل حصول است، (2) پاداش حاصل
ارزشمند است، (3) به انجام رساندن تکلیف نیاز به تلاش گروهی دارد، فردی از بین
اعضای گروه به عنوان رهبر بروز میکند. آنان همچنین استدلال میکنند که این رهبر به
خاطر برخی ویژگیهای جسمانی و شایستگیهای شخصی ظهور مییابد. برای آزمودن
گزارههای فوق بررسی روی 12 تیم: ورزشی، ادبی، هنری، با 160 عضو انجام شده
است. در ضمن چند نظریه یا مدل که ظهور و کارآمدی رهبر را تبیین میکنند ارائه
میشود.
خلاصه ماشینی:
"همفیل (1961) میگوید زمانی رهبر در گروه مطرح میشود که، (1) اعضای گروه احساس میکنند موفقیت در تکلیفی که گروه به عهده دارد قابل حصول است، (2) پاداش این موفقیت ارزش دارد، (3) به انجامرساندن تکلیف به جای تلاش فردی، به تلاش گروهی نیاز دارد، (3) فرد شاخصی در گروه ـ دارای تجربه، دانش یا مهارت بیشتر، مقام یا موقعیت برتر ـ حضور دارد.
با این حال، با توجه به مشترکات موجود در تعریفهای مختلف و به منظور داشتن تعریفی از متغیر مطرح در بررسی، تعریف زیر را میپذیریم: رهبری فرایندی دوجانبه، تبادلی، انتقالی است که در آن فرد امکان مییابد بر دیگران تأثیر بگذارد و آنان را در نیل به هدف (هدفهای گروه) ترغیب کند و خود نیز در این گذر متحول گردد» (بارو (7) ، کارترایت، (8) وزاندر (9) ، 1968؛ هالندر (10) ، 1985).
ملاک تعداد درصد داشتن تجربه 45 125/28 سن بیشتر 20 500/12 داشتن معلومات شخصی 42 250/26 برخورداری از مهارت خاص 30 750/18 داشتن قدرت جسمانی برتر 18 250/11 داشتن مقام اداری یا موقعیت برتر 5 125/3 جمع 160 100 جدول شماره 2 ـ پراکندگی پاسخ اعضا در مورد انتخاب رهبر (سرگروه) 4.
مدل وابستگی (عارضی) (16) فیدلر (17) : فیدلر نظریه خود را به این عنوان مینامد زیرا معتقد است که کارآمدی رهبری هم به ویژگیهای شخصی رهبر و هم به ماهیت وضعیت گروه بستگی دارد.
5. نتیجه پاسخهای شرکتکنندگان در این بررسی در مورد ظهور سرگروه با نظر همفیل که بر تلاش گروه به دستیابی به هدف، از طریق کار هماهنگ گروهی و وجود فردی شاخص درگروه تأکید دارد منطبق است."