چکیده:
انقلاب اسلامی ایران، تجلی قدرت نرم بهمعنای توانایی معنوی و تأثیرگذاری در رفتار دیگران بدون تهدید یا پرداخت هزینة محسوس است. پیام جذاب انقلاب اسلامی در سطح تحلیل منطقهای و بینالمللی توانست رهگشای ملتهای مسلمان و ملل جهان سومی و مستضعف شود، راه و رسم و الگوی جدیدی را پیشروی آنان قرار دهد و ضمن احیای هویت جهان اسلام، ارتقای بیداری اسلامی بر اساس تکیه برخودباوری فرهنگی و پرچمداری انقلاب فرهنگی جهانی را به ارمغان آورد. روش، آمیخته است؛ در مطالعة اکتشافی از روش اسنادی و در جمعآوری نظرهای افراد خبره از روش توصیفی و استنباطی و از تکنیک پرسشنامه، در مرحلة تجزیه و تحلیل یافتهها از روش توصیفی و آزمایشی و از تکنیک مقطعی و Lizrer و Spss و تدوین و تحلیل سناریوهای فرهنگی جهان و انتخاب سناریوی منتخب از رویکرد عدم قطعیت بحرانی (Schwartz) استفاده شده است. سناریوهای فرهنگی حاکم بر جهان در قرن بیستویکم به شناسایی پنج سناریوی اصلی منجر شد و در کنکاش حاضر سناریوی جمهوری اسلامی ایران در افق چشمانداز بیستساله از میان آنان انتخاب گردید.
خلاصه ماشینی:
"از آنجایی که هویت انقلاب اسلامی، ماهیت فرهنگی و ارزشی آن است و در بطن خود حاوی پیامها و آرمانهای جدیدی برای کلیة جوامع و ملتهای آزادیخواه در جهان است، راههای جدیدی را برای امتهای مسلمان جهت برونرفت از چالشها و موانع پیشروی آنان و مطابق با چشمانداز جدید باز کرده است؛ ازاینرو وقوع موج بیداری اسلامی در کشورهای منطقه از شمال آفریقا تا غرب آسیا پشتوانة پیام مبارزه با یکجانبهگرایی فرهنگ غرب و تسلط آنان بر جهان، چند جانبهگرایی، چند قطبیشدن جهان، تشکیل قطب منطقهای، ایجاد توازن قدرت، ایجاد راه و رسم جدید اسلامی، ثبات منطقهای، هویت جدید و بازگشت به خویشتن خواهد بود.
در این سؤال، پنج سناریوی فرهنگی مختلف موجود در جهان مورد آزمون قرار گرفتهاند که عبارتاند از: تقابل فرهنگی: برخورد بین تمدنها؛ تبادل فرهنگی: جهان چندفرهنگی بر اساس جهان چندقطبی؛ تهاجم فرهنگی غرب: فرهنگ غرب با بهرهگیری از ابزارهای نوین و تکنولوژیک خود بهدنبال آن است که سایر فرهنگها را بهعنوان خردهفرهنگ در فرهنگ خود جذب کند؛ تعامل فرهنگی: تغییر توازن قدرت میان تمدنها؛ بیداری اسلامی: بیداری اسلامی منطقهای و گسترش جهانی آن.
از طرف دیگر، اگر مالزی و اندونزی توسعة اقتصادی خود را ادامه دهند، ممکن است آنها یک الگوی اسلامی برای توسعه فراهم سازند تا با الگوهای غرب و آسیا رقابت کند (هانتینگتون، 1380: 211)؛ بنابراین در این موضوع است که مقام معظم رهبری بارها تأکید دارند: دنیا در یک پیچ تاریخی است، ملت عزیز ما، ملتهای مسلمان، امت عظیم اسلامی میتوانند نقش ایفا کنند، اینجاست که اسلام، تعالیم اسلام، روش اسلام بهکار مردم دنیا میآید و اینجاست که نظام جمهوری اسلامی ایران میتواند الگوبودن خودش را برای همة مردم دنیا اثبات کند."