تحلیل اقتصادی پیشگیری از جرم مقاله

ارزیابی هزینه­های نظام عدالت کیفری، منابع و تخصیص بهینة آن، از جمله تحلیل­های اقتصادی کارآمدی برنامه­های نظام عدالت کیفری است. پیشگیری از جرم،یکی از برنامه­های نظام عدالت کیفری درواکنش به پدیدة بزه­کاری است. جرم شناسان با توجه به جرایم مختلف برنامه­های متعدد پیشگیری را طراحی و برای اجرا پیشنهاد می­دهند. با وجود این، سیاستگذاران به دلیل کمبود منابع ناگزیر از انتخاب اقتصادی­ترین آن­هایند. در این وضعیت، تحلیل اقتصادی از یک سو با ارزیابی هر یک از جرایم، هزینه­های آن­ها را مشخص می­کند تا جرایمی که هزینه آن­ها برای جامعه سنگین است در اولویت برنامه­های پیشگیری قرار گیرند و از سوی دیگر، برنامه­های مختلف پیشگیری را که قابلیت اجرایی دارند، ارزیابی هزینه- فایده­ای می­کند تا برنامه­ای انتخاب شود که در مقایسه با سایر برنامه­ها کارایی اقتصادی بیشتری دارد. در نظام حقوقی ایران، بند 5 اصل 156 قانون اساسی پیشگیری از جرم را از وظایف قوه قضائیه دانسته است. در پژوهش­های پیشگیری که در ایران انجام شده است، کمتر به تحلیل اقتصادی برنامه­های پیشگیری از جرم علی رغم اهمیت آن پرداخته شده است. این مقاله سعی دارد با تبیین اهمیت تحلیل اقتصادی پیشگیری از جرم، تحلیل هزینه- فایده و تحلیل هزینه- اثربخشی الگوی تحلیل اقتصادی برنامه­های پیشگیری را توضیح داده و تحلیل اقتصادی برخی از گونه­های پیشگیری را بازگو کند

وقتـی کـه برنامه ای برای پیشگیری از جرم خاص ، مانند فساد اداری طراحی و اجرا می شود، به هر میزان که از ارتکاب آن کاسته می شود، منافعی مانند کاهش بزه دیدگی و هزینـه هـای آن ، کاهش بزهکاری و هزینه های آن و کاهش مداخلات نظام عدالت کیفری ، عایـد جامعـه می شود که در تحلیل اقتصادی از آن ها به منافع مستقیم ناشی از اجرای برنامه پیشگیرانه تعبیر می شود. (محمدنسل ،١٣٨٩: ٣٢٩) ازدیدگاه اقتصادی ، تحلیل هزینه - فایده در ارزیابی های خود به دنبال یـافتن پاسـخ پرسش های زیر است : هزینة فرصت ازدست رفته در اجرای برنامه های پیشـگیری از جـرم بـرای جامعـه چقدر است ؟ آیا نتایج اجرای برنامه ها، هزینه های صرف شده را توجیه می کند؟ کارآمدترین روش برای دستیابی به نتایج مطلوب یا نتایجی که می توان آن هـا را بـا کمترین هزینه ازطریق برنامه های جایگزین بدست آورد،کدام است ؟ منابع محدود جامعه چگونه باید در بین بخش های مختلف توزیع شود تا بتوان بـه هدف کاهش جرم نائل شد. The Comparative Costs and Benefits of Programs to Reduce Crime(Review of Research Findings with Implications forWashington State). Costs and Benefits of Preventing Crime, edited by Brandon C. Cost-benefit analysis and its application to crime prevention and criminal justice research,AIC ReportsTechnical and Background Paper42, Australian Institute of Criminology. Review of Costs and Benefits Analysis in Crime Prevention, Amsterdam.