چکیده:
در سال ١٩٩١ پس از سقوط اتحـاد جمـاهیر شـوروی و پایـان نظـام دوقطبـی، تغییـرات زیـادی در سـطح بین المللی رخ داد. تابع این تغییـرات ، دو کشـور امریکـا و هنـد، رویکردهـای متفـاوتی را در قبـال یکـدیگر پذیرفتند که به بهبود تدریجی روابط دو کشور منجر شد. در این میان ، روابط نیروی دریـایی دو کشـور نیـز تابع این سیاست های جدید قرار گرفت . دهلینو نگرش خود نسبت به حضور امریکا در منطقه اقیـانوس هنـد را در مقایسه با دوران جنگ سرد تغییر داد. امریکا نیز قدرت ناوگان دریایی هنـد را بـه عنـوان بـزرگ تـرین قدرت دریایی منطقه اقیانوس هند و ورای آن مورد شناسایی قرار داد. این مقاله درصدد پاسخ به ایـن سـوال است که اهداف و منافع مشترک همکاری راهبردی نیروهای دریایی هند و امریکـا و همچنـین چـالش هـای فراروی این همکاریها چه مسائلی میباشند. این پژوهش به این نتیجه میرسد کـه دو کشـور پـس از دوره جنگ سرد، دیدگاه های مشترکی در مورد حفظ محیط امنیتی با ثبات در منطقه اقیـانوس هنـد، بـه ویـژه از نظر پاسخ و واکنش به چالش های بیشمار در این حوزه داشته اند که زمینه های همکاریهای بیشـتر نیـروی دریایی دو طرف را فراهم میآورد. به رغم وجود زمینه همکاریهـای بیشـتر، موانـع و چـالش هـایی از جملـه جمهوریاسلامی ایران ، چین ، صادرات کنترل شده امریکا به هند و عامل سیاسی– نظامی نیـز قابـل بررسـی است .
خلاصه ماشینی:
1. Comprehensive Test Ban Treaty / در طرف مقابل ، بعد از فروپاشی شوروی، امریکا قدرت نیروی دریایی هند در منطقه اقیانوس هند را مورد شناسایی قرار داد و در استراتژی جدید این کشور، دهلینو به عنـوان مـدار و محـور شرق ٢، که باید نقش مهمی در زمینه امنیـت و ثبـات در منطقـه آسـیاییپاسـیفیک بـازی کنـد، بازشناخته میشود.
جدا از این مسئله ، مداخله هند در سریلانکا در سال ١٩٨٧ نیز از نظر واشنگتن طرحی برای بیثباتی و عدم امنیت در منطقه و زیر سؤال بردن قدرت نظامی- دریایی امریکا بود که تنش بین دو کشور را بیشتر میکرد (٢٦٨-٢٦٥.
در مجموع میتوان روابط محدود و سـرد نیـروی دریـایی دو کشـور هنـد و امریکـا در دوره جنگ سرد را ناشی از سه عامل عمده دانست : - رویکرد محتاطانه هند نسبت به مداخله کشورهای فرامنطقه ای در حوزه اقیانوس هند (بـه استثنای دوره نخست وزیری گاندی در سال های ٧٥-١٩٦٦)؛ - پیگیری و تعقیب سیاست عدم تعهد از طرف سران هندی در آن دوران (شفیعی و قنبـری پاسارگادی، ١٣٨٨، صص ٢٣-٢٢)؛ 5.
Indian Ocean Rim Association for Regional Cooperation / مسئله بیان از سرمایه گذاری امریکا برای حصول و دستیابی به مشارکت استراتژیک بلندمـدت بـا هند میباشد که امریکا از تواناییهای رو به رشد اقتصادی منطقه ای و فراهم آوری امنیت و ثبـات در حوزه اقیانوس هند، توسط کشور هند استقبال میکند (www.
این قانون از امریکا برای تعقیب و پیگیری عملیات ها با استفاده از نیروی تسلیحات نظامی در حمایت از آزادی حقوق دریایی در آب های بین المللی و فضای هـوایی در منطقه دریایی جنوب چین حمایت میکند (www.