چکیده:
ادبیات تطبیقی از یک سو، مطالعه ادبیات در محدوده کشوری خاص و از سویی دیگر، مطالعه ارتباطات بین ادبیات و سایر حوزه های دانش بشری است. این حوزه در ایران، مانند هر کشور دیگری مورد توجه پژوهشگران آن قرار گرفته است و روز به روز به حجم بروندادهای آن افزوده می شود. با عنایت به اینکه لازمه مدیریت هدفمند علم و دانش، حصول شناخت و ارزیابی مستدل از وضعیت کنونی یک حوزه علمی است، این پژوهش با هدف ارزیابی و علم سنجی، خوشه بندی و ترسیم نقشه دانش ادبیات تطبیقی در ایران، بر اساس تولیدات علمی آن انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه، تمام مدارک این حوزه در تمام قالب های اطلاعاتی است و روش پژوهش، بر اساس تحلیل هم واژگانی متون می باشد. یافته های به دست آمده شامل: ارزیابی کلی از انتشارات، نرخ رشد مدارک ، همکاری و هم نویسندگی، روابط میان رشته ای، تعیین مجلات هسته، مفاهیم داغ و پر استفاده، خوشه بندی مفاهیم و ترسیم نقشه دانش است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که روند انتشارات این حوزه در هفت سال اخیر رو به ازدیاد است و نرخ رشد آن معادل 34/15% محاسبه گردید. در این میان، رشد مقاله ها بیش از سایر مدارک است. در این پژوهش مشخص گردید، بیش از 65% مقاله ها در ده مجله منتشر می شود. هم چنین در این پژوهش مشخص شد، همکاری و هم-نویسندگی در سطح ضعیفی است. بر اساس خوشه بندی مفاهیم ، مشخص شد که مدارک این حوزه در ایران، در 19 خوشه اطلاعاتی دسته بندی می شوند و بیشتر مفاهیم در محور مقایسه ادبیات فارسی و عربی بوده است. ترسیم نقشه این حوزه نیز نشان داد، روابط پیچیده ای بین مدارک و متون این حوزه در ایران در جریان است.
خلاصه ماشینی:
با عنایت به اینکه لازمة مدیریت هدفمند علم و دانش، حصول شناخت و ارزیابی مستدل از وضعیت کنونی یک حوزۀ علمی است، این پژوهش با هدف ارزیابی و علمسنجی، خوشهبندی و ترسیم نقشة دانش ادبیات تطبیقی در ایران، بر اساس تولیدات علمی آن انجام گرفته است.
بر اساس خوشهبندی مفاهیم، مشخص شد که مدارک این حوزه در ایران، در 19 خوشة اطلاعاتی دستهبندی میشوند و بیشتر مفاهیم در محور مقایسة ادبیات فارسی و عربی بوده است.
با عنایت به اینکه لازمة مدیریت هدفمند علم و دانش، حصول شناخت و ارزیابی مستدل از وضعیت کنونی یک حوزۀ علمی است و در این راستا علمسنجی و خوشهبندی یک حوزة علمی میتواند مفید باشد، در پژوهش حاضر سعی میشود حوزۀ انتشارات دانش ادبیات تطبیقی در ایران، مورد تحلیل و ارزیابی واقع شود تا زمینة مدیریت علم و دانش در این حوزۀ پر تقاضا در کشور فراهم شود.
در این میان، تحلیل همواژگانی که بر اساس همرخدادی واژگان<FootNote No="7" Text=" Co-occurrence"/> در متون عمل میکند و برای کشف روابط و مفاهیم میان افکار، ایدههای بشری و ردیابی علم در یک زمینة پژوهشی مورد استفاده قرار میگیرد، مورد توجه خاص پژوهشگران گرفته است.
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل و ارزیابی تولیدات علمی حوزة ادبیات تطبیقی در ایران به منظور خوشهبندی، روابط بین مدارک و نقشة مفهومی دانش این حوزه است.
خوشهبندی مفاهیم مدارک تولید شده چگونه شکل گرفته است؟ به منظور شناسایی الگوی رایج ارتباطات مفهومی در مدارک مورد بررسی و درک کلی از موضوعهای حاکم بر آنها، خوشههای مفهومی حوزة ادبیات تطبیقی ایران بر اساس انتشارات این حوزه شناسایی شدند.