چکیده:
هدف: هدف پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر تمایزیافتگی مادران بود.
روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری 2 ماهه و جامعه آماری 430 مادر ساکن در شهرک فجر در سال 1391 بود. از این تعداد، مدیر شهرک از150 مادر که معیارهای این پژوهش را داشتند دعوت کرد که در سالن همایش حضور یابند. سپس اسامی مادران مایل به همکاری، داخل کیسه ریخته و 30 مادر از طریق قرعهکشی انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزار پژوهش پرسشنامه تمایزیافتگی اسکورون 2003 بود و مداخله در 17 جلسه، هر جلسه 90 دقیقه در هفته یکبار اجرا شد.
یافتهها: نتایج نشان داد آموزش مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر نمره کلی تمایزیافتگی، واکنش پذیری هیجانی، گریزعاطفی، همآمیختگی عاطفی با دیگران، تاثیر داشته ولی برخرده مقیاس جایگاه من تاثیری نداشته است. نتایج داده ها بعد از دو ماه در همه خرده مقیاسها تفاوت معنیدار با گروه گواه و پایداری اثر آموزش در گروه آزمایش را نشان داد.
نتیجهگیری: چون آموزش تمایزیافتگی میتواند به استقلال فرزندان و رضایت خانوادگی زوجها کمک کند، پیشنهاد می شود از رویکرد سیستمی بوئن بهعنوان رویکردی اثربخش در افزایش میزان تمایزیافتگی مادران و موارد مشابه استفاده شود.
Aim: Aim of study was determine rate of the effectiveness of group training concepts of Bowen’ systemic approach on mothers’ differentiation.
Methods: Methods was quasi experimental with pretest، posttest and a follow up of two months and the statistical community were all women living in Fajr city the number of 430 persons in 2012 years. 150 mothers with children aged 5 to 12، who had criteria for our study، were selected randomly and from among them، 30 women randomly were replaced in two groups experimental group (N= 15) and control group (N= 15). Experimental group received 17 sessions education of Bowen’ systemic approach within eight weeks، every session was 90-minutes. Both group completed Askwron (2003) questionnaire. Data processing was used with covariance analysis and repeated measurement analysis.
Results: Results showed concepts teaching of Bowen’ systemic approach in experimental group has significant affect on the overall score of differentiation، emotional reactivity، emotional escape and emotional fusion with others، but did not significant effect on ego status compare with the control groups. Also follow up after two months showed significant effect on all of subscales in experimental group.
Conclusion: Due to Bowen’ systematic approach as effective approach on mothers’ differentiation، it can be used to increase the rate of maternal differentiation in Iranian community.
خلاصه ماشینی:
با توجه به تمامی مباحث پیشین ، هدف پژوهش حاضر دستیابی به نتایج علمی در مورد تعیین میزان اثربخشی آموزش مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر تمایزیافتگی مادران و فرضیه های پژوهش به شرح زیر بود.
مادران از ویژگیهای افراد تمایزیافته آگاه شدند، سپس روش های مختلف برای بالابردن تمایزیافتگی به آن ها آموزش داده شد و در انتها اثرات و نتایج تمایزیافتگی در زندگی آتی فرزندان بیان و در پایان جمع بندی و پاسخ گویی به سؤالات انجام شد.
نتایج تحلیل کواریانس با کنترل اثر پیش آزمون در گروه گواه و آزمایش شاخص مجموع درجات توان منابع تغییرات مجذورات آزادی F اندازه اثر آزمون واکنش پذیری هیجانی 1104/133 41/680** 1 0/598 1 جایگاه من 40/833 1 1/141 0/039 0/178 اثر گریز عاطفی 691/2 21/632** 1 0/436 0/994 گروه هم آمیختگی عاطفی با دیگران 1190/7 19/520** 1 0/411 0/989 نمره کل مقیاس 10083/33 5/053** 1 0/641 1 واکنش پذیری هیجانی 741/733 28 جایگاه من 1001/867 28 خطا گریز عاطفی 894/667 28 هم آمیختگی عاطفی با دیگران 170/8 28 نمره کل مقیاس 564/667 28 *P در جدول ٤ مقدار بتا در مورد اثربخشی آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر واکنش پذیری هیجانی مادران ٥٩/٨% است و توان آزمون با مقدار ١ نیز کفایت نمونه آماری انتخاب شده را تایید میکند.
بحث و نتیجه گیری آزمون فرضیه های پژوهش حاضر نشان داد آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر تمایزیافتگی مادران مؤثر و اثرات این مداخله پس از گذشت دو ماه پایدار مانده است .