چکیده:
در این مقاله تدوین الگوی اقتصادسنجی کلان بخش کشاورزی ایران با تاکید بر زیربخش های آن مد نظر قرار گرفته است. در این راستا، کل بخشهای اقتصادی به سه گروه کشاورزی، نفت و سایر بخشها تقسیم و بخش کشاورزی نیز در قالب چهار زیرگروه زراعت، دامپروری و شکار، جنگلداری و ماهیگیری در نظر گرفته شد. معادلات مربوط به طرف عرضه و تقاضای بخش کشاورزی براساس بازارهای کالاو خدمات، بازار پول، نیروی کار، بازار ارز در قالب 68 معادله (58 معادله رفتاری و 10 اتحاد) تصریح و با اطلاعات سالهای 1360 الی 1387 به روش تکنیک همجمعی به صورت ایستا و پویا براورد شدند. نتایج براورد نشان می دهد که بین متغیرهای الگو روابط بلندمدت وجود دارد و ضرایب از لحاظ آماری معنی دار و منطبق بر انتظارات تئوریک هستند. میزان اعتبار الگوی براورد شده با استفاده از شبیه سازی پویا به صورت درون نمونه ای برای دوره 1360-1378 بررسی شد. نتایج محاسبه شاخص تایل برای برخی از متغیرها نشان می دهد که الگو توانسته است روند حرکت واقعی متغیرهای درونزا را در کل دوره مورد بررسی به نحو بسیار نزدیکی شبیه سازی کند. نتایج حاکی از این است که سیاست ارزی اعمال شده در الگو از طریق افزایش نرخ ارز اسمی رسمی موجب افزایش صادرات در بخش کشاورزی در سالهای اولیه و کاهش آن در سالهای آخر می شود. به علاوه، تدوام افزایش نرخ ارز منجر به کاهش واردات و به دنبال آن کاهش ارزش افزوده بخش کشاورزی و زیربخش های آن می شود.
خلاصه ماشینی:
مقایسه الگوهای اقتصاد سنجی کلان تدوین شده برای اقتصاد ایران نام الگو سال دوره تعداد متغیرها تعداد معادله روش براورد ارائه الگو مورد بررسی درونزا برونزا رفتاری اتحاد آنکتاد 1347 1342-1335 15 10 32 8 OLS سازمان برنامه 1351 1349-1338 6 6 8 6 OLS سازمان برنامه 1351 1350-1338 16 6 9 8 OLS آنکتاد 1352 1349-1339 10 5 9 1 OLS وکیل 1352 1351-1338 20 5 14 6 OLS احمدی 1355 1351-1338 18 9 10 8 OLS پرهیزگاری 1355 1351-1337 109 11 90 19 OLS لونی 1355 1354-1337 34 9 9 9 OLS اخوان 1356 1351-1338 22 7 12 10 OLS-2SLS شهشهانی 1357 1352-1338 28 9 19 9 OLS-2SLS مستشاری 1357 1353-1338 23 5 14 9 3SLS خیابانی 1370 1378-1360 - - - - VAR خشادوریان و خیابانی 1379 1375-1338 - - - - OLS-2SLS-3SLS بیدآباد 1383 1380-1338 200 170 65 135 OLS درگاهی 1384 1379-1338 - - 80 32 OLS نوفرستی 1387 1385-1338 - - 12 78 ARIMA مرادی 1388 1382-1338 35 50 - - LSE مأخذ: یافته های تحقیق بررسی الگوهای اقتصادسنجی کلان تدوین شده برای ایران (جـدول ١) نشـان مـیدهـد که تاکنون تمامی مطالعات (به جزء مطالعه درگاهی که بخش صـنعت را در نظـر گرفتـه اسـت ) تنها بر بخش کـلان اقتصـاد متمرکـز بـوده و مطالعـات گسـترده ای در خصـوص الگـوی کـلان بخشهای مختلف اقتصادی به خصوص بخش کشاورزی انجام نشده است و از ایـن رو، در مقالـه حاضر تدوین الگوی اقتصاد سنجی کلان -کشاورزی به منظور ارزیابی دقیـق متغیرهـای بخـش کشــاورزی و ارتبــاط متقابــل بــین آنهــا و تحلیــل تــأثیرسیاســتهای مختلــف اقتصــادی دولــت (سیاستهای ارزی )بر متغیرهای اصلی بخش کشاورزی مانند تولید و سرمایه گذاری مورد توجه قرار گرفت .