خلاصه ماشینی:
*** جناب دکتر همتی با توجه به مطالبی که در بخش نخست گفتوگویمان درباره ابعاد مختلف دینپژوهی به آنها پرداختیم، بخش دوم را با این پرسش آغاز میکنم که در مسیر تحقیق چه چیزهایی میتواند برای دینپژوه مانع یا مشکل محسوب شود؟ موانع تحقیق در کشور ما زیاد است و من بیم آن دارم که طرح اینگونه مسایل را سیاهنمایی به شمار آورند؛ در حالی که هدف من اصلا این نیست و امید حل این مشکلات را دارم؛ مشکلاتی مانند نبود منابع و دسترسی نداشتن به نشریات تخصصی، کتب، دایرهالمعارفها و فرهنگها به زبانهای مختلف، بوروکراسی اداری عجیب و گسترده که محقق را به بازی میگیرد، برخوردهای ناشایست با محققان که بسیار دور از اخلاق، تحقیرآمیز و رماننده است، دید سیاستزده غالب بر محیطهای علمی و در سطح جامعه، تنگنظریها و تعصبات ناروا که مانع احساس امنیت محققان است، نبود اینترنت قوی و پرسرعت و وجود فیلترینگ وسیع و نسنجیده و برای مثال محدودیتهای زیادی که برای تحقیق در مورد فرق و مذاهب وجود دارد و گاهی بعضی سایتها در مورد دیگر ادیان یا عرفان وغیره فیلتر شده که بسیار مضحک و در عین حال تعجببرانگیز است، به کار نگرفتن و بهاندادن و حتی خانهنشین کردن و به حاشیه راندن متخصصان در حوزههای مختلف، مشکلات معیشتی اهل علم که با قناعت و آبروداری زندگی میکنند و هرگز پرداختها کفاف هزینههای معیشتی روزمره آنان را نمیدهد چه برسد به تأمین هزینههای تحقیقاتی، نبود وجود مراکز مدنی و غیردولتی فعال برای حمایت مالی و اقتصادی از پژوهشگران و عالمان - و اگر هم هست گرفتار بوروکراسی ستبر اداری، تنگنظری و تعصبورزیهای نابجای سیاسی وغیره است- نبود امکان ارتباط راحت و آسان با همتایان فکری در دیگر کشورها و شرکت در سمینارها و کنفرانسهای علمی، اثرات تحریم و محدودیتهای فراوان برای محققان ایرانی و برخوردهای اهانتآمیز با آنها در عمل یک واقعیت است و نمیتوان آن را انکار کرد و بارها خود شاهد آن بودهام.