چکیده:
کوره معرب خوره پهلوی اصطلاحی است که اعراب آن را از ایرانیان وام گرفتند. کاربرد کوره در تقسیمات کشوری دوره اسلامی - به عنوان واحدی کلان که سایر واحدهای دیگر زیر مجموعه آن قرار می گرفتند- به سرعت فراگیر شد، چندان که نه تنها در سرزمین های شرقی جهان اسلام که در مصر و شمال افریقا و حتی اندلس نیز مورد استعمال قرار گرفت. اصطلاح کوره از لحاظ ظاهری و معنایی در طول سده های متمادی و در سرزمین های اسلامی کاربردی کمابیش یکسان داشته؛ اما در برخی دوره ها، جغرافیدانانی، خاصه ایرانیان این اصطلاح را در معانی دیگر به کار برده یا بر جای آن از معادل های دیگری استفاده کرده اند
خلاصه ماشینی:
٥ محمدحسین بن خلف برهان (١٣٦١)، برهان قاطع ، به کوشش محمد معین ، ج٢، تهران : انتشـارات امیـرکبیـر، ص٧٤٢؛ همان ، پاورقی ج٢، صص ٧٨٩-٧٩٠؛ بهرام فره وشـی (١٣٥٢ش )، فرهنـگ پهلـوی، تهـران : دانشـگاه تهـران ، ص٤٩٢؛ یاقوت حموی (١٩٩٥م ) معجم البلدان، ج١، بیروت : دارصادر، ص٣٧.
کوره در سلسله مراتب نظام تقسیمات کشوری قدیم جایگاه کوره را در نظام اداری دوره اسلامی کمابیش می توان با واحد اسـتان در نظـام تقسـیمات امروزی کشور ایران قابل مقایسه دانست ، یعنی همانطور که استان دراین تقسیمات پس از کشور بزرگ ترین واحد به شمار می آید و خود به عنـوان واحـدی کـلان از چنـد شهرسـتان ، بخـش ، دهستان و روستا به مرکزیت یک شهر تشکیل مـی شـود، کـوره نیـز در سلسـله مراتـب نظـام تقسیمات جغرافیایی - اداری دورة اسلامی ، دومین واحد بـزرگ و مسـتقل پـس از مملکـت یـا بلاد٢ به شمار می آمد؛ در واقع هر مملکت به طـور عـام بـه چنـد کـوره تقسـیم مـی شـد کـه واحدهای کوچک تر همچون رستاق ،٣ طسوج ،٤ شهر و دیـه / قریـه زیـر مجموعـه آن هـا قـرار می گرفتند از میان این زیر مجموعه ها معمولا شهری به عنوان قصبه و مرکز کـوره نیـز انتخـاب می شد؛ چنانکه مقدسی در وصف کورة نیشابور به مرکزیـت ایرانشـهر آن را شـامل ده مدینـه ، ١ این تغییرات را امروزه بهتر می توان درک کرد؛ چه در دورة تاریخ معاصرایران بارها از به هم پیوستن چند دهستان به مرکزیت یک روستا، بخشی جدید و از الحاق چند بخش و دهستان به مرکزیت یک شـهر، شهرسـتانی جدیـد شـکل گرفته است .