چکیده:
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه وضعیت سرمایه اجتماعی در استان زنجان انجام شده است. بحث: نتایج این پژوهش حکایت از آن دارد که مردم استان می کوشند از شراکت در فعالیت اقتصادی و مالکیت بپرهیزند و در این امر، حزم اندیشی می کنند.نتایج تحلیل عضویت جامعه مورد مطالعه در شبکه های اجتماعی بر نقش شبکه روابط غیررسمی در تشکیل سرمایه اجتماعی در استان زنجان تاکید می کند. در زمینه کار گروهی، هم در شهرها و هم در روستاهای استان، تنها حدود نیمی از جامعه مورد مطالعه، تجربه کار گروهی داشته اند. انجام امور موظفی، برگزاری مراسم مذهبی و امور خیریه بیش از سایر جنبه ها در گسترش مناسبات اجتماعی در استان نقش داشته است. نتایج پژوهش نشان می دهد بیشترین تکیه گاه مردم زنجان، خانواده و سپس، دوستان بوده است. این امر نشان می دهد انتظار مردم زنجان از افراد کمتر و نزدیک تری بوده است و بده بستان در نظام بسته تری صورت گرفته و سرمایه اجتماعی کمتر، فرصت بالندگی و رشد یافته است. ساکنان استان توانسته اند به ترکیب متوازنی از ارزش های مادی و معنوی در هنجارهای مورد قبول دست یابند. دامنه اعتماد به دیگران در استان زنجان، به مراتب تنگ تر از شبکه روابط اجتماعی افراد بوده است؛ به گونه ای که سهم قابل توجهی از ساکنان، اعضای خانواده را قابل اعتماد ترین افراد به شمار آورده اند. این پژوهش اکتشافی، توصیفی و تحلیلی است و براساس دو روش کمی و کیفی شاخص های مربوط به سرمایه اجتماعی در استان مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، به روش نمونه گیری طبقه ای، تصادفی تعیین و تعداد ۱۲۵۰ نمونه براساس جمعیت شهرستان های استان انتخاب شده است. شیوه گردآوری اطلاعات، اسنادی و از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبه بوده است. مهم ترین روش تجزیه و تحلیل داده ها، کای اسکوئر و آزمون تی استودنت بوده است.امروزه، دستیابی به توسعه پایدار در کنار سرمایه های مادی و انسانی، نیازمند سرمایه اجتماعی است که نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی ایفا می کند و موجب استفاده بیشینه از منابع می گردد.
خلاصه ماشینی:
بنابه مراتب فوق ، مهم ترین پرسش های پژوهش حاضر به شرح زیر بوده است : ١- وضعیت سرمایة اجتماعی در استان زنجان چگونه است و در کدام گروه های اجتماعی ، حس اعتماد به دیگران بیشتر است ؟ ٢- شبکة روابط اجتماعی و انتظار افراد از دیگران در اسـتان زنجـان چـه وضـعیتی دارد و ارزش های فرهنگی و هنجارهای پذیرفته شده در سـکونتگاه هـای شـهری و روسـتایی استان زنجان چیست ؟ ٣- آیا تفاوتی میان ساکنان بخش های مختلف استان در شراکت در فعالیت های اقتصادی و اموال و دارایی های آن ها وجود دارد؟ ٤- مهم ترین بازدارنده ها و پیش برنده های شکل گیری ، افزایش یا کاهش سـرمایة اجتمـاعی در استان زنجان کدام است ؟ ٥- آیا احساس تعلق افراد به خانواده ، گروه همسالان و خویشاوندان در بین ساکنان اسـتان زنجان تفاوتی دارد؟ مبانی نظری به کارگیری سرمایة اجتماعی از دهة ١٩٩٠ به بعد، در رساله ها و مقالات دانشگاهی ، به ویـژه در رشـته هـای جامعـه شناسـی ، اقتـصاد، علـوم سیاسـی و علـوم تربیتـی گـسترش یافـت (وال ١ و همکاران ، ١٩٩٨).
)، دلایل عدم تمایل آن هـا بـه عـضویت در تشکل ها، وضعیت انجام کار گروهی و کنش جمعی پاسخ گویان ، دلایل فقدان کار گروهـی و کنش جمعی آنان ، انتظارات پاسخ گویان از دیگـران بـه هنگـام بـروز مـشکل و سـختی ، ارزش ها و هنجارهای پذیرفته شدة پاسخ گویان ، ارتباط پاسخ گویان با دیگر افراد و شناخت شبکه های اجتماعی موجود، دامنة اعتماد پاسخ گویان بـه دیگـران و مطالعـة رفتـار آنـان در زمینة فعالیت اقتصادی بوده است .