روش شناسی به کارگیری قاعده ی سیاق در تفسیر تسنیم مقاله

قاعده سیاق از جمله قواعد بسیار اثر بخش به شمار می رود که گروهی از مفسران برای تفسیر قرآن کریم از آن بهره برده اند. مفسر بزرگ معاصر، آیهالله جوادی آملی، صاحب تفسیر گرانسنگ تسنیم نیز در جای جای تفسیرش به نحو محسوس برای تبیین معانی دشوار آیه از این قاعده بهره جسته است . این پژوهش در پی آن است که ضمن معنا شناسی قاعده سیاق، چگونگی به کارگیری آن را در تفسیر تسنیم در چارچوب هایی مانند کشف فعل محذوف ، تشخیص مرجع ضمیر و نقد روایات و تقدم قرآن بر حدیث ماثور بررسی و تحلیل نماید. برای دستیابی به این مهم از روش کتابخانه ای با بررسی تمام متن استفاده گردیده و در پایان جمع آوری، اطلاعات دسته بندی و تحلیل شده است.

این پژوهش در پی آن است که ضمن معنا شناسی قاعده سیاق، چگونگی به‌کارگیری آن را در تفسیر تسنیم در چارچوب هایی مانند کشف فعل محذوف ، تشخیص مرجع ضمیر و نقد روایات و تقدم قرآن بر حدیث مأثور بررسی و تحلیل نماید. » بعد از علامه، مؤلف تفسیر تسنیم در بیست وچهار جلد چاپ شده _ که شامل تفسیر آیات اول قرآن تا آیه 2۴ سوره انعام می‌باشد _‌ حدود پانصد مورد از سیاق استفاده کرده است. تسنیم در آیات مختلف برای این واژه با توجه به سیاق آیات معانی متعددی را نقل می کند به عنوان نمونه «تقوا» در آیه (فاتقوا الله لعلکم تشکرون( (آل‌عمران/ 123) تقوای نظامی دانسته شده ، چون در سیاق آیات مروتی، سهراب و امان‌الله ناصری کریموند، «روش علامه طباطبایی در بررسی و نقد تفاسیر روایی با تکیه بر قاعده سیاق»، حدیث پژوهی، سال چهارم، شماره 8، 1391ش، ص211. تسنیم در خصوص آیه (الذین یؤمنون بالغیب ویقیمون الصلاة ومما رزقناهم ینفقون((بقره/ 3) می‌نویسد: «وحدت سیاق اقتضا می‌کند که باء در آیه برای صله و تعدیه باشد؛ زیرا ظاهر تعبیر ایمان به غیب همان است که غیب متعلق ایمان باشد» جوادی آملی، عبدالله ، تفسیر تسنیم، ج1، ص 112. » و ـ تکیه برسیاق در شناخت واحد نزول آیات مؤلف تفسیر تسنیم در تشخیص دادن وجه ارتباط بین آیات و نحوه ارتباط آیه قبل و بعد آن به اعتبار اینکه برخی از سوره های قرآن کریم به تدریج نازل شده ، بر سیاق استناد و تکیه کرده است.