زمین شهری، کاربری، توسعه تأملی بر الگوهای نوین برنامه ریزی و مدیریت تغییرات کاربری زمین شهری مقاله

برنامه ریزی تغییرات کاربری زمین، همواره به دلیل تعیین نحوه استفاده از زمین و ساختار فضایی شهرها از یکسو و تعیین ارزش اقتصادی هر قطعه از سوی دیگر، بخشی اساسی در فرایند شناخت و تدوین اسناد برنامه ریزی شهری به شمار ­آمده است. اما در طول سابقه برنامه ریزی شهری، آنچه که به عنوان طرح پیشنهادی کاربری، تراکم و ... ارائه می­شد، با آنچه که در واقعیت بر اثر جریان­های اقتصادی و اجتماعی حاکم بر اجتماع به وقوع می پیوست، متفاوت بود. تغییرات دیدگاه و اندیشه های شهرسازی چند دهه اخیر و به تبع آن برنامه ریزی تغییرات کاربری زمین، باعث شده تا نیاز به این ضرورت مفهومی، ملموس تر و راهکارهایی نیز برای بهبود آن ارائه شود. در این راستا، برخی اندیشمندان نظیر «کی ول»، «پاین» و «استوارت چاپین»، با تاکید بر پویایی تغییرات استفاده از زمین، رویکردی نوین در برنامه ریزی کاربری زمین ارائه کرده و حلقه اتصال الگوی پیشنهادی تغییرات توسعه و فرایند اجرای آن را به عنوان مدیریت توسعه زمین معرفی می­نمایند. این نوشتار، پایه­های نظری کنترل و نظارت بر توسعه زمین و ساختار مدیریت توسعه آن- که مبنایی برای درک پویایی دگرگونی های اراضی شهری است- مورد اشاره قرار می دهد تا از ره آورد این تجارب، بتوان در نظام اجرایی طرح­های موجود شهر تهران، مدلی تحلیلی برای هدایت و کنترل تغییرات توسعه زمین شهری ارائه کرد.