چکیده:
هدف غایی این پژوهش، واکاوی مفهوم «مسئولیت ملی» و طراحی و اعتباریابی سنجه ای برای اندازه گیری آن است؛ برای تحقق این هدف از استراتژی پژوهش ترکیبی اکتشافی استفاده شده است. در مرحله اول با مصاحبه با 34 نفر از کارکنان در بخش دولتی، مفهوم مسئولیت ملی واکاوی شد. در این مرحله از شیوه تحلیل داده بنیاد استفاده شد. بر این اساس نتایج مصاحبه در قالب مضامین دسته بندی شد، به طوری که مضمون های اصلی، فرعی و کد های اولیه و ثانویه حاصل شد. با توجه به نتایج حاصل، مسئولیت ملی به سه بعد مسئولیت فردی (مسئولیت فرد نسبت به خود و خانواده)، مسئولیت سازمانی و مسئولیت اجتماعی عملیاتی شد. تعیین روایی صوری و محتوایی با استمداد از نظرات 17 خبره، صورت پذیرفت. سپس به منظور روایی سازه، رابطه بین مسئولیت ملی با بی تفاوتی سازمانی و رفتارشهروندی سازمانی که هر دو دارای پرسشنامه های استاندارد هستند بررسی شد. به کمک ابزار تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم، نیز روایی سازه بررسی شد. پرسشنامه نهایی در 10 سازمان دولتی توزیع شد و اطلاعات حاصل برای اعتباریابی سنجه و بررسی فرضیه های پژوهشی استفاده شد. تحلیل های آماری، مناسب بودن مدل و فرضیه های پژوهش را تایید کردند؛ لذا می توان نتیجه گرفت مسئولیت ملی با بی تفاوتی سازمانی رابطه معکوس معنی دار و با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت معنی دار دارد. با توجه به نتایج حاصل، سنجه مورد نظر از روایی بالایی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
براي بررسي روايي اين سنجه رابطه مسئوليت ملي با دو مفهوم رفتار شهروندي سازماني و بي تفاوتي ســازماني آزمون شده است .
پيشينه پژوهش در ساير کشورها در عرصه بين المللي نيز هيچ پژوهشــي جهت واکاوي مفهوم مســئوليت ملي يا طراحي سنجه اي براي آن صورت نگرفته است ، در حوزه هاي زيست ـ محيطي ، درماني و دارويي ، امنيتي اين مفهوم به چشم مي خورد اما با توجه به منابع آنلاين ، بيشتر پژوهش ها در حوزه فلسفه سياسي اين مفهوم را بررسي کرده اند.
براي اينکه از مناســب بودن ميزان ارزيابي ابعاد مسئوليت ملي اطمينان حاصل شود، صرف نظر از سطح سازماني و صنعتي ، با اعضاي مختلف (اعم از کارمند در حوزه هاي کاري متفاوت ، مدير در رده هاي مختلف ، پزشــک ، وکيل ، معلمين ، اساتيد دانشگاه و خدمتکار سازمان ها و...
با هر شرايطي سازگار نمي شوم ، اگر شرايط يا افراد در جهت متضاد با اهداف سازمان يا رضايت ارباب رجوع يا ارزش هاي اخلاقي باشد به شدت با آنها برخورد مي کنم .
اين چارچوب در اختيار ١٧ تن از خبرگان قرار گرفت و در نهايت با مدنظر قرار دادن نظرات ايشان ، جدول ٣ به عنوان چارچوب مفهومي مسئوليت ملي ارائه مي شود: همان طور که ملاحظه مي فرماييد پنج بعد مسئوليت نسبت به مدير، مسئوليت نسبت به همکاران ، مسئوليت نســبت به سازمان ، مسئوليت نسبت به کار، مسئوليت نسبت به ارباب رجوع تحت عنوان مســئوليت ســازماني ذکر مي شوند؛ لذا با توجه به نظر خبرگان ، مسئوليت ملي شامل سه بعد (فردي ، سازماني و اجتماعي ) است .