چکیده:
عباس معروفی با آفرینش بیش از سی داستان کوتاه و چند رمان توانسته است جایگاه ویژهای در بین داستاننویسان سه دهه اخیر پیدا کند. در این مقاله ابتدا تعریف مختصری از اسطوره به دست دادهایم و هدف از بهکارگیری آن را در آثار داستانی معروفی توضیح دادهایم و در نهایت نقش آنها را در نوشتههای وی بررسی کردهایم. انتظار میرود خواننده با مطالعه این مقاله به نتایج زیر دست یابد:- معروفی، با تسلط کافی بر ادبیات هزارساله ایران به تلفیق ادبیات کلاسیک و معاصر در داستانهایش پرداخته و غنای خاصی به آنها بخشیده است.- او، با نفوذ به لایههای زیرین شخصیتهای داستانش، خیال و واقعیت را بیمرز کرده است تا از این طریق ناخودآگاه جمعی جامعه زمانهاش را آشکار کند.
خلاصه ماشینی:
"ir)، تا کنون در مورد اسطورهها و افسانههای آثار داستانی عباس معروفی تحقیق جامع و مستقلی صورت نگرفته، ولی در مورد رمان "سمفونی مردگان" خانم "الهام یکتا" یک کتاب مستقل به نام "ازل تا ابد، 1384" نوشته است که در آن به اسطوره هابیل و قابیل اشاره کرده است.
در رمان سمفونی مردگان، مقوله برادرکشی برجستهترین تم داستان است، چنانکه خود نویسنده نیز صریحا این امر را یادآور شده است: «من هابیل و قابیل دورانم را روایت کردهام» (لطفی، 1369: 6)، مقوله برادرکشی یا فرزندکشی در ادبیات اساطیری و دینی و نیز در تاریخ ما موضوع تازهای نیست.
خسرو و شیرین نظامی هم، جولانگاه زنان سخنآور و سوارکار و شیرینبیان است و گمان میرود همین بازتاب چهره زنانه در آثار نظامی و هدایت است که نویسندهای مثل معروفی را که به سرنوشت تلخ زنان در سرزمین ما میاندیشد - چنانکه در دیگر آثارش هم تا حدودی این مسأله را نشان دادیم - و هم با تکنیکهای روایی مدرن آشناست، به نوشتن داستانی مثل "پیکر فرهاد" کشاند که در آن چهره زنانه بوف کور مهر سکوت از لب برمیدارد و با نقش و تأثیر سخن و واژه آشنا میشود.
اسطورهها و افسانهها در رمانهای عباس معروفی به عنوان داستان جانبی عمل میکنند که هدف از آنها شناساندن نقشهای اصلی و نیز جنبه همهزمانی بخشیدن به آنها است تا از طریق این داستانها سخن خود را با همه نسلها در میان بگذارد و آثارش به همه دورهها تعلق داشته باشد."