چکیده:
تقریب ادیان، ازجمله مسائلی است که برخی عالمان دین در طول تاریخ برای تحقق آن تلاش بسیار نمودهاند. در ورای فعالیتهای تقریبی، مبانی معرفتی مختلفی وجود دارد که با توجه به آن، تجلیات متفاوتی در حوزۀ عمل آشکار خواهد شد. شفافسازی و تأکید بر مبانی صحیح تقریب، میتواند زمینهساز ارتقا و گسترش فضای تقریبی میان پیروان ادیان الهی گردد. یکی از پرچمداران این عرصه، امام موسی صدر میباشد. این پژوهش تلاش دارد با واکاوی سخنان و آثار ایشان، مبانی معرفتی وی را در سه حوزۀ هستیشناسی، دینشناسی و انسانشناسی بازشناسایی نماید. همگرایی تمام هستی، نگاه متعالی به حقیقت دین و توجه به کرامت انسان، ازجمله مبانی معرفتی امام موسی صدر در این سه حوزه بهشمار میرود.
Approximation of religions is one the issues which some scholars of religion have tried to actualize over the history. There are different epistemic foundations behind these approximating activities، which taken into consideration، will result in different manifestations in practice. Transparency and emphasis on correct foundations of approximation can provide the ground for the promotion and development of approximating atmosphere among the followers of divine religions. Imam Musa Sadr is one of pioneers in this field. Reanalyzing his words and works، the present paper tries to recognize his epistemic foundations in the three domains of ontology، theology and anthropology، among which are convergence of all existence، transcendent look at the reality of religion and attention to man's dignity.
خلاصه ماشینی:
"ب. ادیان یگانگی تمامی ادیان الهی پس از نگرش امام موسی صدر به دین، با توجه به زاویۀ دید ایشان که دارای منشأ قرآنی است، مسیحیت و اسلام دو دین رقیب برای هم نبوده، بلکه دو دینی هستند که مبدأ، مقصد و هدفشان یکی است و جدالی میان پیروان این دو دین بیمعناست.
بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که در نگاه امام موسی صدر به ادیان، دو دین الهی مسیحیت و اسلام در یک راستا میباشند؛ زیرا خدایشان یکتاست و همچنین پیامبرانشان در جبههای مشترک حضور داشته و جوهرۀ انقلابشان یکسان بوده و همچنین مبدأ و مقصد هدف این دو دین نیز یکی است.
البته توجه به این امر لازم است که اگرچه در نگرش دینشناسی امام موسی صدر، ادیان یکی است، ولی ایشان صراحتا بیان میکنند که پیامبر اکرم( کاملترین دین الهی را آورده است (همان، ص 208) و هر کس دینی جز اسلام اختیار کند از او پذیرفته نخواهد شد (ضاهر، 2000م، ج 12، ص 75).
بنابراین، امام موسی صدر معتقد است: دین، هر انسانی را صرفنظر از مذهب یا اندیشه یا اعتقادش، محترم شمرده است، ولی استثنائی در این زمینه وجود دارد و آن اینکه اگر انسان در نتیجۀ اعتقادات زیانآور، تبدیل به جرثومهای شود که در زمین فساد و تباهی کند و جوامع را به انواع بیماریها مبتلا سازد، در این صورت دین، ارج و حرمتی برای این موجود قائل نیست، همانطور که انسان نیز خود عضوی از بدنش را که به بیماری مسری و بدخیمی دچار شده، از بدن خود جدا میکند..."