چکیده:
این پژوهش، درصدد بررسی رابطه ساختار توزیع قدرت در خانواده، با کارآمدی آن از منظر آموزه‌های اسلامی است. جامعه آماری شامل کلیه زنان معلم مدارس شهر نورآباد لرستان است. نمونه پژوهش، 205 نفر است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه 79 سؤالی کارآمدی خانواده و پرسش‌نامه 36 سؤالی ساختار قدرت در خانواده است. پژوهش از نوع کمی است. داده‌ها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، آزمون تعقیبی تامهان و رگرسیون چند‌متغیره گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ساختار قدرت در خانواده و کارآمدی آن، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین از بین ساختارهای چهارگانه (زن‌سالار، دموکراتیک زن مقتدر، دموکراتیک مرد مقتدر و مردسالار)، ساختار زن‌سالار دارای کمترین کارآمدی است. ساختار دموکراتیک مرد مقتدر، بیشترین کارآمدی را به دنبال دارد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان میدهد که ساختار قدرت در خانواده، 1/9 درصد از واریانس عملکرد خانواده را تبیین می‌کند. یافته‌های پژوهش، تبیین روشنی از یافته‌های متفاوت پیشین ارائه میدهد و همسو با الگوی ساختار قدرت براساس آموزه‌های اسلامی است.
The present paper seeks to study the relationship between the structure of power distribution and its effectiveness in family in the view of Islamic teachings. The statistical universe includes all female teachers of Noorabad City in Lorestan Province. The sample includes 205 female teachers who were selected through cluster sampling. The research tools are a questionnaire with 79 items on family effectiveness and a questionnaire with 36 items on power structure in family. The results show that there is a positive and significant relationship between power structure in family and its effectiveness. Furthermore، gynecocratic (feminine) structure is the least effective structure among four structures (gynecocratic، democratic-gynecocratic، democratic (androcentric) masculine and androcentric). Democratic masculine structure is the most effective structure. The results of data analysis show that power structure in family justifies %9.1 of variance of family function. The research findings provide a clear explanation for previous different findings and are along with power structure based on Islamic teachings.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین، این پژوهش با نگرش ساختاری به خانواده، درصدد است چهار ساختار مادر‌سالار، دموکراتیک زن مقتدر، دموکراتیک مرد مقتدر و پدر‌سالار را با کارآمدی خانواده از منظر آموزه‌های اسلامی مورد مطالعه قرار دهد و درصدد پاسخ به این پرسش‌هاست: رابطه ساختار قدرت در خانواده با کارآمدی خانواده چیست؟ کارآمدی خانواده براساس چهار ساختار زن‌سالار، دموکراتیک زن مقتدر، دموکراتیک مرد مقتدر و مردسالار چگونه است؟ چه میزان از کارآمدی خانواده را می‌توان از طریق نوع ساختار خانواده پیش‌بینی کرد؟ بسیاری از روان‌شناسان و جامعه‌شناسان خانواده، نظریات و دیدگاه‌های مختلفی دربارة ساختار خانواده مطرح کرده‌اند که ضرورت دارد، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
جدول شماره 4: آماره‌های توصیفی کارآمدی خانواده در بین انواع ساختار قدرت متغیر N میانگین انحراف استاندارد خطای استاندارد دموکراتیک مرد مقتدر 74 2162/261 62694/26 09532/3 دموکراتیک زن مقتدر 64 2188/256 74059/33 21757/4 مردسالار 30 9667/248 46469/27 01434/5 زن‌سالار 37 5676/232 41693/44 30210/7 Total 205 6927/252 15289/34 38534/2 جدول شماره 4 میانگین کارآمدی خانواده در بین ساختارهای مختلف را نشان میدهد که به ترتیب ساختار دموکراتیک مرد مقتدر دارای بیشترین کارآمدی و زن‌سالار دارای کمترین کارآمدی می‌باشد که این تفاوت‌ها در جداول زیر براساس آزمون f بررسی می‌شود.
پژوهش‌های بسیاری تأثیر ساختار قدرت خانواده بر روی انسجام خانواده، کیفیت زندگی زناشویی، آسیب‌شناسی خانواده، هوش هیجانی زنان و تعارضات زناشویی مورد تأکید قرار داده‌اند (ذوالفقارپور و همکاران، 1383؛ یزدی و حسینی حسین‌آبادی، 1387؛ سعیدیان، 1382، ص 2).
همچنین، متولیان امور خانواده، برنامه‌ریزان و رسانه‌های جمعی اهتمام بیشتری به آموزش ساختار توزیع قدرت در خانواده، براساس الگوی تعاملی اسلامی- روان‌شناختی داشته باشند تا این الگو در خانواده‌ها نهادینه گردد و زمینه رشد و ارتقاء سلامت و کارآمدی خانواده را فراهم آورد."
(
, 
, 
)
