چکیده:
پیوندهــای تاریخی ایران با بحرین به ســپیده دم تمدن ها در منطقــه بین النهرین ، حوزه خلیج فــارس و دریــای عمــان بازمی گردد. زمینه های ایــن فرایند حتــی از اعصار ماقبل تشــکیل حکومت های آریایی نیز قابل اثبات می باشــد. با تاسیس امپراتوری های قدرتمند آریایی ، از ماد تا ساســانیان ، تمامی کرانه ها و پس کرانه های شمالی و جنوبی خلیج فارس و مجمع الجزایــر بحرین در حاکمیت مســتقیم نظام اداری ، سیاســی ، اقتصادی ، نظامی و تاثیرگذاری همه جانبه فرهنگی ایران قرار گرفت . هدف از این پژوهش ، بررســی تاریخی روابط این بخش کوچک با سرزمین پهناور اصلی ایران در دوران باستان می باشد. بر این اساس بحرین همواره بخش لایتجزایی از واحد سیاسی و اداری ایران بوده است .
خلاصه ماشینی:
سرزمين بحرين در تقسيمات جغرافيايي سياسي و تشکيل ت اداري ايران ، از عصر شاهنشاهي هخامنشي تا اوايل دوره صفوي شامل هر دو بخش بحرين کرانه اي (ساحلي ) و مجمع الجزاير بحرين مي شد و اين دو بخش در مجموع يک واحد سياسي و اداري را تشکيل مي داد و مانند تمامي سواحل جنوبي و جزاير خليج فارس تابع ايالت فارس بود.
سيلک کاشان، شهداد، تل ابليس و تپه يحيي کرمان ، شهر سوخته سيستان ، بمپور، جيرفت و جلگه هليل رود از اين جمله اند: ديلمون (تيلمون اکدي ، ني دوک آشوري )١ که امروز آن را با محدوده مجمع الجزاير بحرين تا جزيره فيلکه کويت مطابقت مي دهند،٢ يکي از کانون هاي اصلي تجاري و بازرگاني دريايي خليج فارس در ادوار کهن محسوب مي گشت .
عصر ماد اقوام آريايي پس از مهاجرت به سرزمين اصلي ايران در بخش هاي عمده اي از مناطق ساحلي خليج فارس و درياي عمان ساکن گرديدند، با اين حال اين مناطق تا روزگار تشکيل امپراتوري هخامنشي غيرآريايي باقي ماند و ساکنان بومي عنصر غالب بودند.
٤٠ حاکميت ايران بر سرزمين هاي جنوب تنگه هرمز، بحرين و شبه جزيره عربستان ، جلوة ديگري از تل ش دولت هخامنشي براي توسعه نقش آفريني سياسي ، نظامي و اقتصادي در منطقه خليج فارس و درياي عمان بود.
به منظور تسهيل امور نظارتي پايگاه هاي متعددي در جزاير خليج فارس ساخته شد که نمونه هايي از اين آثار چون مخازن آب در جزيره قشم کشف شده است ، بخشي از استحکامات نظامي ايران نيز در مجمع الجزاير بحرين قرار داشت .