چکیده:
با توجه به عدم مشروعیت ربا و ابزارهایی نظیر اوراق قرضه در کشورهای اسلامی، متخصصان حوزه ی مالی در این کشورها همواره به دنبال طراحی روش های جدید بوده اند. یکی از روش های مطرح شده در سال های اخیر، طراحی روش تامین مالی از طریق انتشار صکوک می باشد؛ به طوری که در حال حاضر صکوک به عنوان ابزاری بسیار شناخته شده حتی در کشورهای غیر مسلمان هم مورد استفاده قرار می گیرد. در کشور ما از میان این ابزارها، اوراق اجاره و مشارکت بسیار رواج یافته است. در این مقاله سعی شده است با ارائه و تحلیل آمار و ارقام موجود، به بررسی و مقایسه ی تطبیقی این دو نوع اوراق به لحاظ مکانیزم مقبولیت و سهم هر یک در تامین مالی شرکت ها پرداخته شود
خلاصه ماشینی:
مشکلی که در اوراق مشارکت منتشره توسط بانک مرکزی وجود داشت ؛ این موضوع بود که این اوراق به پشتوانه یک طرح فیزیکی منتشر میگردد؛ در حالی که یکی از مهم ترین معضلات پیش روی شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در سال های اخیر، نحوه ی تأمین مالی برای خرید دارایی و تأمین نقدینگی میباشد که در این گونه موارد چنین اوراقی کاربردی ندارد.
اوراق مشارکت دولتی و شهرداریها: طبق بند ٤ ماده ی ١ آیین نامه اجرایی قانون نحوه ی انتشار اوراق مشارکت ، اوراق مشارکت عبارت است از: "اوراق بهادار با نام یا بی نامی که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح های عمرانی- انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه ی کشور یا برای تأمین منابع مالی مورد نیاز جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح های سود آور تولیدی، ساختمانی و خدماتی توسط دولت ، شرکت های دولتی و شهرداریها منتشر میشود و به سرمایه گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح های یاد شده را دارند از طریق عرضه ی عمومی واگذار میگردد.
بررسی آمار و ارقام موجود نشان میدهد که علی رغم رشد چشمگیر انتشار صکوک در بازار سرمایه ایران طی سال های اخیر، باز هم سهم اوراق مشارکت بانک مرکزی در تأمین مالی شرکت ها بیشتر بوده است .