چکیده:
مقدمه: محاسبه هزینه واحد خدمات ارائه شده در بخش سلامت پایه و اساس استقرار نظام بودجه ریزی عملیاتی ، تعیین تعرفه های واقعی وهمچنین واگذراری ارائه این خدمات به بخش خصوصی در راستای اصل 44 قانون اساسی است.با این وجود هنوز در کشور رویکرد خاصی برای رسیدن به این هدف وجود ندارد. هدف از این پژوهش بکار گیری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) برای محاسبه هزینه واحد خدمات ارائه شده در مرکز بهداشتی درمانی منتخب است.
روش بررسی: این پژوهش از نوع تحلیلی– کاربردی بوده، که به روش مقطعی و بر اساس داده های سال 1385 انجام شده است.داده های مورد نیاز پس از جمع آوری بوسیله فرم ها وجداول مخصوص طراحی شده،وارد نرم افزار EXCEL شده و بر اساس سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت ودر قالب هشت گام مورد تحلیل قرار گرفته اند.
یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش بصورت «هزینه واحد» بیش از 120 نوع خدمت ارائه شده در واحد های فعالیت نهایی مرکز بهداشتی درمانی مورد مطالعه ارائه گردیده است.یدسنجی توسط واحد بهداشت محیط با هزینه واحد3506ریال ودرمان بیمار سل توسط واحد بیماری ها با هزینه واحد1092325ریال به ترتیب؛ خدمات دارای کمترین و بالاترین هزینه واحد در بین خدمات ارائه شده در مرکز بهداشتی درمانی مورد مطالعه بوده است.
نتیجه گیری: باتوجه به سهم بالای هزینه پرسنلی از مجموع مخارج کل(67 درصد)،افزایش بهروری نیروی کار نقش مهمی در کاهش مخارج خواهد داشت.ادغام واحدهای باخدمات مشابه با توجه به ظرفیت پذیرش آنها و همچنین سازماندهی اجرای فعالیت های مشابه درفرایندارائه خدمات مختلف جهت جلوگیری ازتکرار آنها نیز در کاهش هزینه ها موثر خواهد بود. با توجه به اینکه سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت یک سیستم فرایند مدار است، نتایج حاصل نسبت به سایر روش های هزینه یابی سنتی دقیقتر می باشد،اما سیستم حسابداری و سیستم فعلی ثبت اطلاعات در مراکز بهداشت ودرمان برای بکارگیری سیستم مذکور مناسب نبوده ونیازمند بازنگری می باشد.
Introduction: Health care unit cost is as base for budgeting of function، determining real tariff، and privatization in health sector. Nevertheless، in our country، there is no specific approach for it. This study used Activity Based Costing (ABC) to calculate unit cost of health care services delivered in pilot health care center.
Methods: The present study is a research-practical study and carried out in cross sectional style. The data collection tool was a bound of specific designed forms and tables. Data gathered from 2006 fiscal year and then entered to EXCEL software and finally analyzed by ABC system in 8 steps.
Results: There are 120 unit cost quantities in 15 separated tables for any final functional department in health care center. Results showed that Iodometeric of salt has the lowest unit cost (3506Rials) and treatment of Tuberculosis has highest unit cost (1092325 Rials).
Conclusions: given to high portion of personnel costs، improvement of staff productivity، merging same department and merging same activity in different health care process have an important role for decreasing total expenditure .Regarding the result of the research، Implementation of ABC system is an effective approach to calculate unit cost in health sector. Because this system is process-oriented، result is more precise than other costing system. Nevertheless current information system in health care centers doesn't meet unit cost analysis، and should be restructured.
(
, 
, 
)
