چکیده:
به رغم مطالعات متعدد در حوزه هنر و معماری اسلامی، متاسفانه کمتر به مطالعه مدارس دینی اقوام مختلف ایران پرداخته شده، این موضوع از آن لحاظ با اهمیت است که ترکمانان ایران (از اقوام چادرنشین) در سده سیزدهم هجری دارای اولین عمارت مدرسه دینی بودهاند. مدرسه مذکور با نام سید قلیچ ایشان در نزدیکی شهرستان کلاله واقع و به دستور سلاطین عثمانی ساخته شده است. هدف از این تحقیق معرفی بنا با پاسخگویی به این سوالات است: (ویژگیهای مدرسه دینی سید قلیچ ایشان چیست؟ چگونه ساخته شده و از آن زمان تاکنون چه بر آن گذشته است؟). بدین منظور سعی شده است به روش تحقیق توصیفی و تاریخی و با بهرهگیری از روش مطالعات کتابخانهای و میدانی نسبت به جمعآوری اطلاعات گسترده و دقیق این بنا شامل پلان، معرفی قسمتهای مختلف بنا، مصالح و روشهای بهکاررفته در ساخت، تزئینات معماری و نیز آسیبهای وارده اقدام شود و ضمن مقایسه تصاویر و اطلاعات کهن تاریخی با وضعیت فعلی بنا، تغییرات صورتگرفته را معلوم کنیم. هرچند در حال حاضر تعدادی از منارهها فروریخته و بخشهایی از تزئینات گچی از بین رفته است، این مدرسه یا مرکز دینی پس از تحمل حوادث طبیعی متعدد همچنان با صلابت به حیات خود ادامه میدهد.