زیبایی شناسی تطبیقی مؤلفه های حس مکان و حس تعلق در فضای شهری مقاله

این پژوهش که هدف آن زیباسازی و ارتقاء مطلوبیت فضای شهری ازطریق القاء مفاهیم رفتاری- عاطفی است ، سعی در بازآفرینی دانش مرتبط با مفاهیم هنر اصیل و بومی شهرسازی ازطریق مقایسه نظریه های گوناگون در علوم رفتاری ، روان شناسی و طراحی شهری دارد. در این نگاه تاثیر دو مولفه حس مکان و حس تعلق که باعث زیبایی بخشیدن به محیط شهری می شوند، در فرضیه مطرح میشود. به نظر می رسد آنچه امروزه به­عنوان الگوهایی برای زیباسازی محیط های شهری بیان می شوند، برگرفته از خصلت تنوع طلبی انسان هاست. اما مسئله اینجاست که آیا می توان صرفا با تنوع کالبدی به زیبایی کامل فضا دست یافت؟ و آیا مولفه های رفتاری می توانند نقشی در زیباسازی محیط شهری ایفا کنند؟ سخن ما در این مقاله اهمیت دادن و دانستن جایگاه زیبایی و ارزشهای زیبایی شناختی در شکل گیری فرایند شهرسازی است. مدل اتخاذ شده در روش تحقیقی این پژوهش مدل تطبیقی- مقایسه ای است که برمبنای روش فرا تحلیل که نوعی مرور آثار مکتوب است، صورت گرفته و بر تفاهم و تقابل نظریه های مختلف براساس یافتههای پژوهشگران در حوزه های مختلف علوم مرتبط با طراحی شهری استوار است. جمع آوری داده­ها در این پژوهش به روش پیمایشی بسته و به صورت سیستماتیک از یک جامعه آماری 97 نفره از ساکنان محله جلفای اصفهان انجام شده است. این مطالعه باور دارد که ازطریق القاء مفاهیمی هم چون شخصیت و کمال بافت و از طریق اعمال راهکارهای کیفی هم چون تقویت رابطه اینهمانی بین انسان و محیط زندگی او، نمایش نمادهای بیانگر هویت محلهای و درنهایت زنده کردن باورها، تعلقات و خاطرات جمعی ساکنان میتوان به درک زیبایی های بیش­تر بافت رسید. نتایج این پژوهش موید آن است که زیبایی و مولفه های برگرفته از آن را نمی توان هم چون سایر کیفیات با عبارات و جملات تعریف کرد بلکه باید توسط ادراکات حضوری و رفتاری دریافت شود. این مولفه ها به طور عمده از نوع نیازهای فطری انسانی است که از جنس عواطف اند و در جان و روان انسان ها تاثیر می گذارند.