چکیده:
یکی از قواعد مسلم فقه اسلام قاعده سلطنت است که بیان کننده سلطنت و تسلط مالک نسبت به اموالش است. لیکن در مواردی مالک، بخاطر یاس و ناامیدی از رسیدن به مالش، یا بدون این عامل از آن اعراض می کند و شخص دیگری را نیز مالک قرار نمی دهد. در آن صورت این سوال مطرح می-شود که آیا با اعراض، مال از مالکیت مالک خارج می شود یا خیر؟ و آیا فرد دیگری می تواند آن را تملک کند؟ صرف اعراض از مال موجب خروج آن مال از مالکیت مالک نمی شود، لیکن اگر در معرض تلف قرار گیرد و شخصی غیر از مالک آن را تملک و از تلف آن جلوگیری نماید؛ مالک خواهد شد؛ در واقع در این حالت، اعراض کننده، مالکیتش را از دست داده، آن مال را به منزله اموال مباح قرار داده، امکان تملک را برای دیگران آزاد گذاشته است و افراد دیگر می توانند با حیازت آن مال را تملک کنند.
Monarchy is one of the absolute rules of Islamic jurisprudence rules which represent dominion over the property from owner. But in some cases owners to despair of reaching and his assess the rub or because of some other reasons refuse from it and don’t give ownership anyone else. Now this is the question: dose ownership remove from owner by refusing of his ownership and the second question is: can anyone else dominate on it? Ownership can’t be removed just by refusing of owners from ownership. But if it is dispensed and a person other than the owner take it and prevent the wasting of it so he will be owner .In this situation، the owner lost his owner ship. So، the property is placed in a sentence permissible property and others are free to set it to their ownership and everyone who saves it can be the owner.
خلاصه ماشینی:
"اگر چه بیشتر مواردی که در فقه به عنوان اعراض از آنها نام برده اند، از قسم اول است ، بعید به نظر میرسد که نزاع در قسم اول باشد؛ زیرا چگونه می توان گفت که شیء به محض متروکشدن و بیرون رفتن از حیز انتفاع از ملکیت مالک خارج میشود؟ آیا میتوان گفت که تمام اشیای محقر و بیارزش از ملکیت صاحبانش بیرون است ؟ یا اینکه به صرف غرق شدن کشتی در اقیانوس های پهناور و یأس صاحبان کالاهای در حال حمل از تحصیل مجدد آنها مالکیت مالکان ، سلب شده و این کالاها در زمره ی اموال بلاصاحب قرار میگیرند؟ در بعضی از متون فقهی اشیایی که بر سر نوعروسان نثار میشود نیز از مصادیق اعراض محسوب شده است ؛ اما بدیهی است که این گونه اموال توسط مالکان آنها اعراض نمیشود، بلکه تملیک عام میشود؛ مالکان ، آنها را به یابندگان تملیک میکند و هر کس که آنها را مییابد یا برمیدارد، به طور مستقیم از مالک اجازه می گیرند؛ یعنی مالک با اجازه خود به یابنده اجازه مالک شدن را می دهد و یابنده مالک آن میشود( سبزواری، ١٤١٣، ٢٤، ٢٣)."