رویکرد پاکستان نسبت به طالبان محلی و طالبان افغانستان مقاله

پاکستان در منطقه شبه قاره، کشوری است که تنها، بیش از نیم قرن، از تاسیس آن می گذرد. اما در همین تاریخ اندک نیز موجب بحران های عمده ای در منطقه شده است. چندین جنگ با هند بر سر مساله حاکیمت بر کشمیر و رقابت تسلیحاتی به ویژه سلاح هسته ای با این کشور، تلاش همیشگی برای نفوذ در افغانستان جهت فائق آمدن بر بحران قومی- قبیله ای پشتونستان و ایجاد طالبان در این راستا، از جمله این بحران ها است. تا پیش از حادثه تروریستی یازده سپتامبر پاکستان با آموزش طالبان اکثرا پشتون در مدارس دینی خود و روانه کردن آنها به افغانستان حکومت طالبان در افغانستان را به وجود آورد و از آنها در جهت حفظ منافع ملی و امنیت ملی، خود استفاده می نمود، اما پس از این حادثه مجبور شد حمایت علنی خود از طالبان افغانستان را پنهان نموده و سیاست خارجی خود را تغییر دهد. حمله آمریکا به افغانستان، باعث بازگشت بسیاری از طالبان به مناطق قبایلی پشتونستان پاکستان شد و بحران طالبان محلی را در این کشور به وجود آورد. این مقاله با روش تاریخی- توصیفی تلاش می کند نشان دهد پاکستان چه رویکردهای داخلی و خارجی به مساله طالبان محلی و طالبان افغانستان داشته است

Pakistan in the Indian sub-continent is a country which has passed more than a half century from its establishment. However, despite of such a short history, it has caused many critical crises in the region. Wars with India over the problem of sovereignty of Kashmir province, arms competition, especially relation to nuclear arms with this county and continuous attempt to influence Afghanistan in order to coup with its ethnic problems are some examples of the crises mentioned. Pakistan, before 9/11 terrorist attack, by educating Talibans through its religious schools and sending them into Afghanistan, created Afghan Taliban government and used them as a means to maintain its national interests and security. But, soon after the event, Pakistan was forced to conceal its evident support of Afghan Taliban and change its foreign policy. The United States attack to Afghanistan caused the return of many Taliban into ethnic regions of Pakistan and consequently led to the crisis of local Taliban in Afghanistan. The article attempts by historic - descriptive method to show the Pakistan’s internal and external approaches towards the problem of local Taliban and Afghan Taliban

بر این اساس پرسش اصـلی ایـن پـژوهش عبـارت است از اینکه «رویکرد پاکستان نسبت طالبان تحت چه شرایطی قرار داشته و چه تاثیری بر امنیت ملـی این کشور بر جای گذارده است ؟» و در پاسخ ، فرضیه پژوهش نیز این است کـه «تعیـین سیاسـت هـای داخلی و خارجی پاکستان تحت نفوذ پیوند ارتش و تشکل های مذهبی این کشور موجب شده تا با توجـه به مساله قومیتی پشتون ها در دو سوی مرز دیوراند میان افغانستان و پاکستان و نیز مساله رقابت با هنـد و درگیری در کشمیر، حمایت پاکستان از طالبان افغانستان به یک استراتژی امنیت زا تبدیل شـود و گـاه پاکستان تحت فشار آمریکا مجبور باشد به صورت تاکتیکی این حمایت علنی را پنهان نمایـد و در کنـار آن رشد ناخواسته طالبان محلی در این کشور به مساله ای امنیت زدا برای پاکستان تبدیل شده است . امـا از ◊ ١٢٤ فصلنامه تخصصی علوم سیاسی / شماره نوزدهم / تابستان ١٣٩١ آنجا که اقوام پشتون در دو سوی مرز دیوراند در افغانستان و پاکستان زنـدگی مـی کننـد، پـس از حملـه آمریکا به افغانستان و سقوط طالبان در آن کشور، بخـشی از طالبـان بـه منـاطق قبـایلی پـشتون نـشین مهاجرت کرده و معضل طالبان محلی را در پاکستان بـه وجـود آوردنـد کـه سیاسـت داخلـی و خـارجی پاکستان را تاکنون نیز تحت تاثیر قرار داده است ، البتـه بخـشی از طالبـان از پـیش نیـز در پاکـستان در مناطق قبایلی به سر می بردند.