چکیده:
در دوره ی مشروطیت ، زنان بـرای اولـین بـار اقـداماتی بـرای بهبـود جایگاه خود در جامعه انجام دادند و نقش آنان در امـور اجتمـاعی و سیاسی نمایان شد. این تجلی در ایـن دوره ویـژه بـود. در ایـن مقالـه نشان میدهیم که چگونه زن در این دوره جلوه ای خاص یافـت و تـا چـه حـد توانسـت خـود را در فضـای سیاسـی و اجتمـاعی آن دوره مطرح کند؟ این تجلی در قالب گفتمان زنانه مطرح میشـود. در ایـن پـژوهش بـا اســتفاده از روش تحلیــل دیرینــه شناســی فوکــو بــه بررســی آثــار و مکتوبات زنان در این دوره پرداخته ایم . هدف این پـژوهش ، بررسـی چگونگی مقاومت زنان در برابر دیدگاه های مردسالار دوره ی قاجار است . تحلیل دیرینه شناختی گفتمان زنان نشان میدهد کـه آنچـه در این دوره توسط زنان مطرح شده ، در قالب نقد گـزاره هـای گفتمـان سنتی دوره ی قاجار بوده است . زنان فعال این دوره خواستار دسـتیابی به حقوق زنان به عنوان نیمی از جامعه بودند. مقاومت زنـان بـه مثابـه یک گفتمان ، به دنبال تغییـر تفکـر اجتمـاعی مـردان و زنـان اسـت و خرده گفتمـان هـایی را نیـز در دل خـود دارد. ایـن خـرده گفتمـان هـا درصدد تولید گزاره هایی هسـتند کـه نظـم گفتمـانی مردسـالار را بـا چالش روبه رو کنند.
خلاصه ماشینی:
وجوه بیانی در این دوران ، جنبش های گسترده ای نیز از سوی زنـان در کشـورهای مختلـف در حـال - به کدام سوژه های سخنگو در درون گفتمان مقاومت زنان صلاحیت داده شده اسـت کـه شکل گیری بودند و حتی در برخی کشـورها حـق رأی بـه عنـوان خواسـته ی اصـلی مطـرح درباره ی موضوع سخن بگویند؟ می شد.
منابع تحقیق می کردند؛ اما در اواخر دوران سلطنت قاجاریه و طی آشـنایی بیشـتر بـا ممالـک پیشـرفته ی از آنجا که از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ، روزنامـه هـا هـم نشـان و زبـان انقـلاب مشروطه و هم آینه ی جامعه بودند و محملی را تشکیل مـی دادنـد کـه جنبـه هـای گونـاگون اروپایی و آسیایی ، زنان وارد عرصه های اجتماع شدند و موقعیت فرودسـت زنـان بـه عنـوان زندگی زنان و ایدئولوژی های آن ها را با خود حمل می کرد، از ایـن منـابع ابژه های گفتمانی مورد بحث قرار گرفت .
از آنجا که ورود زنان به عرصه های اجتمـاعی و سیاسـی و زنان در این عرصه ها را ممنوع مـی دانسـت ، یکـی از مهـم تـرین اهـداف بـود کـه بـه تولیـد مشـارکت در آن نمـاد تجـددخـواهی و مقاومـت در برابـر نگـاه سـنتی آن دوره و یکـی از گزاره هایی چون «واگذاری امـور بـه دسـت زنـان » و «نقـد روش هـای مـردان بـرای اداره ی ابژه های اصلی گفتمان زنان است ، نقش زنان تحصیلکرده و تجـددگرا در بیـان گـزاره هـای کشور» منجر شد: جدی و شکل گیری ابژه ها اهمیت یافت و آن ها در مقام فاعل شناسا قرار گرفتند.