چکیده:
خوارج ، به منزله یکی از گروه های کلامی مطرح در قرن های اول و دوم ، نگرش خاصی به زن داشتند. آن ها در بـاب زن و حضور وی درعرصه های سیاسی و اجتماعیـ همچون مسـئله ازدواج ، رفتـار بـا اسـیران زن ، حضـور زنـان در نبردها و نیز خلافت زنان ـ نظرهای کاملا متفاوتی ارائه دادند که تاثیرپذیرفته از نگاه سـطحی و ظـاهری آن هـا بـه آیات قرآن و نظریه های اهل کتاب و فرق اسلامی است . باید گفت خوارج با اینکه از متن جامعه اسـلامی برخاسـته بودند، از دیگر گروه های معاصر خود آزادی بیشتری برای زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی قائل بودند و ایـن امر به شرایط سیاسی خاصی برمیگردد که خوارج در آن برهه زمانی در آن قرار داشتند. خوارج ازدواج زنان با کفار و موالی را مجاز میدانستند. آن ها همچنین با اسارت زنان و به کنیزی گرفتن آن ها در جنگ ها مخالف بودند. زنان خوارج همچنین در نبردها حضوری فعال داشتند و این خوارج بودند که برای نخستین بار اجازة خلافت زنان را در دورة اسلامی مطرح کردند. در این پژوهش ، با روش توصیفیـ تحلیلی به بررسی چهار رویکرد سیاسیــ اجتمـاعی خوارج به زنان (مسئله ازدواج با کفار و مولی، رفتار با اسیران زن ، حضور زنان در نبردها، و مسـئله خلافـت زنـان ) میپردازیم .
خلاصه ماشینی:
در ایـن پـژوهش ، بـا روش توصیفیـ تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤالات هستیم : -دیدگاه خوارج به مسئلۀ ازدواج زنان چگونه بوده است ؟ -خوارج در باب مسئله رفتار با اسیران زن چه نگرشی داشتند؟ -خوارج به حضور زنان در نبردها چه دیدگاهی داشتند؟ -موضع خوارج به خلافت زنان چگونه بوده است ؟ نگاهی گذرا به خوارج در تاریخ در جریان جنگ صفین ، سپاه علی (ع ) در مقابل سپاه معاویه قـرار گرفـت و پـس از آنکـه جنـگ شروع شد، سپاه علی (ع ) این بار هم در آستانۀ پیروزی نهایی قرار گرفت و چیزی نمانده بود کـه سپاه شام به طورکلی شکست بخورد و بساط معاویه برچیده شود که حیلـه گـریهـای معاویـه و دستیارانش از یک سو و توطئه ها و فعالیت های خیانتکاران در داخل سپاه علی (ع ) از سوی دیگـر، سرنوشت جنگ را عوض کرد و معاویه را از شکست حتمی نجات داد.
پس این آزادی در امر ازدواج با کفار شاید به این امر برمیگردد که شرایط مکانی نقش مهمی در ابراز عقاید خـوارج در بـاب ازدواج بـا کفـار داشته است و چون خوارج به منزلۀ گروهی که به طور مداوم در حال جنـگ بـا دشـمنان خـود بودند ثبات مکانی نداشتند، به همین دلیل میبینیم که بیشتر عقایدی هم که از سوی آن ها در باب ازدواج با کفار مطرح میشود مربوط به سرزمین های خارج از اسلام (دارالتقیه ) اسـت .