چکیده:
استفاده از سازوکار تعاونی در همه بخشها به ویژه بخش کشاورزی بسیار دارای اهمیت است. از تعاونی های کشاورزی برای تدارک خدماتی چون تامین نهاده های کشاورزی، تامین مالی و بازاررسانی محصولات کشاورزی استفاده می شود. این مقاله با استفاده از رویکرد اقتصاد هزینه مبادله، کارایی تطبیقی شرکت های تعاونی خراسان جنوبی در بخش تامین نهاده کشاورزان را بررسی می کند. اقتصاد هزینه مبادله با پیوند دو بعد سازوکارهای مختلف و ویژگیهای مبادلات توسط بحث کارایی تطبیقی شناخته میشود؛ تغییر ویژگیهای مبادله سازوکار مورد استفاده کنشگر را نیز تغییر میدهد و سازوکاری انتخاب میشود که کمترین هزینه مبادله را وارد کند. بنابراین، با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی پروبیت رابطه سازوکارهای تامین نهاده کشاورزان (تعاونی، غیرتعاونی و ترکیب) با ویژگیهای مبادلات (تحدید دارایی، نااطمینانی، بسامد مبادلات) و متغیرهای کنترل بررسی شده که از طریق پرسشنامه پژوهش کمی شدهاند. نتایج نشان میدهد که برخی از شاخصهای اقتصاد هزینه مبادله معنادار شده اند. به عنوان مثال، در شرایط افزایش تحدید برتری رقبا در نام تجاری، احتمال تقلب فروشندگان نهاده، تاثیر گذاری تحریم و بالا رفتن حجم نهاده خریداری شده، استفاده از تعاونیهای کشاورزی کارایی تطبیقی دارند. توسعه تعاونی ها نیازمند دقت نظر در کارایی تطبیقی آنهاست