چکیده:
بارش های سنگین، همه ساله در ایران و جهان خسارت های شدید جانی و مالی را به بار می آورند. پژوهش حاضر، به منظور بررسی سینوپتیک بارش سنگین ۵/۹۹ میلی متری یاسوج در روز ۲۰ اسفند سال ۱۳۸۹ به انجام رسیده است. این پژوهش، با دیدگاه محیطی به گردش جوّ صورت گرفته که در آن، ابتدا مقدار بارش رخ داده، توسط ایستگاه های زمینی شناسایی شده و سپس با دریافت داده های سطوح فوقانی جو و تحلیل آنها، علل ریزش این بارش سنگین مشخص گردید. نقشه های مورد استفاده در این پژوهش، نقشه های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، ضخامت، جت استریم، تاوایی، پیچانه، وزش رطوبتی و امگا بوده اند. تحلیل نقشه های جوّی نشان دادند که در زمان وقوع بارش سنگین مذکور، پرفشارهای قوی بر روی غرب و مرکز چین، شمال شرقی پاکستان و سیبری مستقر شده و با کم فشارهای واقع بر روی سودان، جنوب شرق آسیا و ایسلند شیو شدید پیدا کرده که این اختلاف فشار شدید، باعث ناپایداری هوا شده است. در سطوح فوقانی جوّ، تشکیل یک بلوکینگ امگایی شکل بر روی سیبری و قرار داشتن ایران در جنوب شرق آن که محل حداکثر جریان چرخندی می باشد، بر شدت ناپایداری ها افزوده است. در زمان رخداد بارش سنگین یاسوج، رودباد جبهه قطبی بسیار بزرگی با ضخامت زیاد بر روی ایران استقرار داشته و ضخامت جوّ نیزبر روی منطقه مورد مطالعه، زیاد بوده است. در تمامی ترازهای ۵۰۰ ،۶۰۰ ، ۷۰۰ ، ۸۵۰ ، ۹۲۵ و ۱۰۰۰ هکتوپاسکال، مقدار پیچانه نیز منفی بوده که سبب ایجاد شرایط کژ فشاری شدیدی شده است. حرکات قائم هوا در ترازهای ۵۰۰ ، ۶۰۰ ، ۷۰۰ هکتوپاسکال در بخش-های جنوب و جنوب غربی منفی بوده و ضمن تقویت همگرایی و صعود هوا، با تغذیه ی رطوبتی مدیترانه ، دریای سرخ و خلیج فارس، مقدار رطوبت لازم برای تولید بارش سنگین را فراهم نموده است.
Yasouj region is one of the areas with high precipitation that every year، semi-heavy and heavy rainfall in this area is great. This study has tried to analyze the data at the upper levels of the atmosphere at sea level، 250، 300، 500، 600، 700، 850، 925، 1000hPa climate، heavy rainfall causes loss Yasouj be identified، dated 11/03/2011. Precipitation is essential not only in human life but also in lives of plants and animals and inseparable part of nature is considered. But this is a natural phenomenon that can be as valuable in the peak value as an important is natural hazard risk to human life، flora and fauna. Torrential rainfall that originates from a sudden event that every year the rate of damaging is too severe to be endured in lives and treasure. Iran is one of the world''s dangerous zones that flood is considered as one of the most dangerous phenomenon all year، severe damage to human lives and property and the nature of the marks، especially in recent years sought to exploit human nature and the potential for environmental damage this event has become one of the biggest risk in Iran.