چکیده:
ارتباط نفس و بدن از مباحث مهم فلسفة ذهن است. دربارة این ارتباط دو دیدگاه وجود دارد: یگانهانگاری و دوگانهانگاری؛ دوگانهانگاری دیدگاهی است که انسان را متشکل از دو جنبة بدن مادی و نفس مجرد میداند. یگانهانگاری که در تقابل با دوگانهانگاری است دو شاخه دارد: یگانهانگاری مادیگرایانه که حقیقت انسان را مادة محض تلقی میکند و یگانهانگاری ایدئالیستی که حقیقت انسان را نفس محض میداند. ملاصدرا و جان هیک، که متعلق به دو سنت معرفتی متفاوتند، هر دو معتقدند که انسان دارای نفس مجرد و بدن مادی است. مقاله نشان میدهد که دیدگاه ملاصدرا در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاهی یگانهانگارانه است، اما نه به معنای مصطلح آن، بلکه دیدگاهی بدیع و منحصر به فرد که مبتنی بر اصول فلسفی و نفسشناسی اوست. جان هیک در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاه دوگانهانگاری جوهری را اتخاذ کرده است که با نفی نظریههای اینهمانی و پیامد ثانوی از دیدگاه خود دفاع میکند. در عین حال، صرف نظر از دیدگاه او در باب نفس و بدن، بسیاری از نظریات او شبیه یا نزدیک به دیدگاههای ملاصدرا است. باور به دوساحتیبودن انسان و وجود نفس، کیفیت پیدایش نفس، تجرد، جسمانیهالحدوث بودن، حرکت اشتدادی، ذومراتببودن و تعامل نفس و بدن و تأثیر هر یک در دیگری از جملة آنهاست
خلاصه ماشینی:
جـان هیک در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاه دوگانه انگاری جوهری را اتخاذ کرده است کـه با نفی نظریه های این همانی و پیامد ثانوی از دیدگاه خود دفاع می کنـد.
بر اساس تاریخ فلسفه ، در یونان باستان ، فقط دو نظریة معروف در مـورد نفـس وجـود داشت : یکی ، دیدگاه افلاطون ٩ و پیروان او که نفس را حقیقتی مجرد از ماده و مستقل از آن می دانستند و معتقد به دوگانه انگاری بودنـد (وال ، ١٣٧٠: ٧٣٣)؛ دیگـری ، نظریـة ارسـطو و پیروانش که نفس را جوهری مادی و صورت بدن می دانست که با بدن اتحاد و تلازم دارد، اما مستقل از بدن و متقابل با آن است ، همان طور که هر صورتی نسبت به مادة خود چنـین است (ارسطو، ١٣٨٩: ٧٥-٩٤؛ کاپلستون ، ١٣٩١: ١/ ١٩٣-٢٤٨).
عبارات جان هیک در این مورد مبهم است ؛ زیرا از سویی می گوید که نفس ، قبل از تولد بالقوه در جنین وجود دارد و از سوی دیگر، عنوان می کند که نفس بـه کـودک تازه متولدشده افاضه می شود.
اما او از طریق ابطال نظریة «ایـن همـانی نفـس و بـدن » (mind/brain identity) و پیامد ثانوی ، نتیجه می گیرد که دیدگاه صحیح در باب ارتباط نفس 20 و بدن دوگانه انگاری است .
جان هیک در باب ارتباط نفس و بدن دیدگاه دوگانه انگاری جوهری را اتخاذ کرده است که با نفی نظریه های این همانی و پیامد ثانوی از دیـدگاه خـود دفاع می کند.