چکیده:
زمینه : یکی از رویکرد های درمانی جدید که اثر بخشی آن قابل بررسی است ، توان بخشی شناختی و تلاش در جهت ترمیم نقایص شناختی است . هدف : هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی توانبخشی شناختی در بازسازی کارکردهای اجرایی بیماران وسواسی ـ جبری بود. روش : روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است . در این پژوهش حجم جامعه ٣٠٠ نفر بیمار وسواسی ـ جبری است که از بین آنها نمونه ای متشکل از ٣٠ نفر (١٥ نفر گروه آزمایشی و ١٥ نفر گروه کنترل بودند) که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق سه آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین ، آزمون رنگ واژه استروپ و خرده مقیاس فراخنای ارقام معکوس وکسلر جمع آوری شد. و داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. //یافته ها: یافته ها نشان داد که برنامه توانبخشی در بهبود مفهوم سازی و انعطاف پذیری ذهنی تاثیر مثبتی دارد (٠/٠١> P). همچنین برنامه توانبخشی در بهبود آغازگری و طرح پذیری ذهنی افراد تاثیر دارد یعنی برنامه توانبخشی بر روی کاهش زمان پاسخگویی در کارت های یک ، دو و سه تاثیر مثبتی داشته است به عبارت دیگر این برنامه توانبخشی بر روی گروه آزمایش در متغیر بهبود آغازگری و طرح پذیری تاثیر قابل توجهی داشته است ( ٠/٠١ > P). یافته ها همچنین نشان داد که این برنامه توانبخشی در بازداری پاسخ تاثیری ندارد (٠٠٥>P). این طرح همنچنین حافظه شنیداری بیماران وسواسی جبری را بهبود بخشید. (٠/٠١ > P) نتیجه گیری: به طور کلی در پژوهش حاضر برنامه توانبخشی شناختی مفهوم سازی، انعطاف پذیری ذهنی، آغازگری و طرح پذیری و حافظه شنیداری بیماران وسواسی جبری را بهبود بخشیده اما در بازداری پاسخ تاثیر مثبتی نمیگذارد، بنابراین توانبخشی شناختی در بازسازی کارکردهای اجرایی بیماران وسواسی ـ جبری موثر است .
خلاصه ماشینی:
"تحلییل واریانس چند متغیره بین گروه آزمایش و گروه کنترل در متغیر های مفهوم سازی و انعطاف پذیری ذهنی با استفاده از خطای کل و خطای درجاماندگی کارت های ویسکانسین مجموع درجات میانگین سطح منبع متغیر وابسته F مجذورات آزادی مجذورات معنی داری خطای کل 224/13 1 224/13 9/37 0/001 مدل خطای 0/001 16/36 67/50 1 67/50 درجاماندگی خطای کل 1856/53 1 1856/53 77/66 0/001 Intercept خطای 0/001 30/07 124/03 1 124/03 درجاماندگی خطای کل 224/13 1 224/13 9/37 0/001 گروه ها خطای 0/001 16/36 67/50 1 67/50 درجاماندگی / همان طور که در جدول (٥) مشاهده می کنید فرضیه شماره (١) یعنی « استفاده از برنامه توانبخشی شناختی در بهبود مفهوم سازی افراد دارای اختلال وسواسی - جبری در مقایسه با گروه کنترل سبب تفاوت معنی دار می شود» در سطح (٠/٠١ > P) مورد تایید قرار گرفت .
بحث و نتیجه گیری بر اساس یافته های پژوهش فعلی این فرضیه که « استفاده از برنامه توانبخشی شناختی در بهبود مفهوم سازی افراد دارای اختلال وسواس - جبری در مقایسه با گروه کنترل سبب تفاوت معنی دار می شود» مورد تایید قرار گرفت ، نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر ضمن تأیید تحقیقات دیگر مثل (مورتیز و همکاران ، ٢٠٠٢؛ اسپیتزناگل و همکاران ، ٢٠٠٢؛ دولتشاهی ، ١٣٨٣؛ هد ، بالتون و هیماس ، ١٩٨٩) منطبق است و حاکی از آن است که برنامه توانبخشی شناختی در بهبود مفهوم سازی بیماران دچار اختلال وسواسی - جبری تاثیر مثبت دارد و تاحدودی در این زمینه موثر عمل می کند."