چکیده:
نسیم شمال و علی اکبر صابر از نخستین کسانی هستند که برای کودکان به زبان کودکانه شعر سروده اند. در کلیات نسیم شمال سی و سه شعر، و در هوپ هوپ نامه بیست و سه شعر به شعر کودک اختصاص یافته است. زبان شعر هر دو شاعر ساده، عاری از آرایه ها و متناسب با فهم کودکان است. هر دو شاعر از قالب مثنوی استفاده کرده اند. شعر هر دو شاعر حالت روایی دارد که غالبا حیوانات، قهرمان و ضد قهرمان قصه ها هستند. این امر سبب عینی سازی مباحث ذهنی شده است. بسامد تشخیص و فابل در شعر نسیم شمال بیشتر از شعر صابر است ولی تعداد نمادهای آنان برابر و گاهی مشترک است. نسیم شمال اغلب به طور مستتقیم به ذکر پیام و پند و اندرز پرداخته ولی صابر غالبا به طور غیرمستقیم پیام قصه را ارائه کرده است.
خلاصه ماشینی:
۲. پیشینهی تحقیق دربارهی تطبیق و مقایسهی مضامین، قالبها، صور خیال و عناصر داستانی اشعاری که صابر و نسیم شمال برای کودکان سرودهاند، تا زمان نگارش این مقاله، کتاب و مقالهای مستقل نوشته نشده است؛ بااینحال، در بعضی کتابها و مقالات، بهصورت کوتاه و گذرا به این موضوع اشاره شده است؛ برای نمونه، میتوان از مقالهی محمود صادقزاده و طاهره تقوی (۱۳۹۱) با عنوان «بررسی تصویر دشمنان ملت در اشعار کودکانهی نسیم شمال» نام برد که در آن به بررسی دیدگاه نسیم شمال دربارهی دشمنان ملت (جهل و خرافه، بیگانگان و حاکمان) پرداختهاند.
افزون بر نمونههای پیش، از دو اثر دیگر نیز میتوان یاد کرد؛ نخست کتاب ادبیات کودکان و نوجوانان (۱۳۷۹) که بنفشه حجازی در بخشی از آن با عنوان بررسی پیشینهی ادبیات کودک در ایران، دربارهی اشعار کودکانهی صابر و نسیم شمال، بهصورت کوتاه سخن گفته است.
در مقایسهی کلی، میتوان گفت اشعار روایی نسیم شمال، از اشعار روایی صابر بیشتر است؛ تعداد حکایتهای منظوم و کامل نسیم شمال ۲۸ است؛ اما در دیوان اشعار صابر ۳۳ قطعه شعر برای کودکان و با زبان و مضامین کودکانه وجود دارد که از این تعداد، پنج حکایت افتادگی دارند و ناقصند.
از شعرهایی که صابر و نسیم شمال برای کودکان سرودهاند، یک شعر در دیوان هر دو شاعر مشترک است؛ این شعر در دیوان نسیم شمال، «روباه و کلاغ» و در هوپهوپنامه «قارغا و تولکی» ( کلاغ و روباه) نام دارد.