چکیده:
روش ساختاری، سبک جدیدی در تفسیر قرآن است. بر اساس این
روش هر سوره دارای یک غرض اصلی (موضوع محوری) است و
تمامی آیات و مباحث مطرح شده در سوره به صورت منطقی و
فصلبندی شده به آن غرض مرتبط میشوند. نویسنده معتقد است اگر
از این زاویه به مطالعه سورههایی که موضوع اصلی آنها یکی از مباحث
سیاسی است بپردازیم، میتوانیم گزارههای سیاسی جدیدی را از قرآن
کشف کنیم؛ گزارههایی که به طور معمول از بررسی و مطالعه آیات
بهطور جداگانه به دست نمیآید. برای نمونه،در این نوشتار، دیدگاه
قرآن درباره روش مقابله با شایعه از ساختار سوره قلم استنباط شده
است.
خلاصه ماشینی:
"بخش سوم سوره که بیشترین آیات را به خود اختصاص داده است از منظر دیگری به تجزیه و تحلیل پدیده تهمتزنی و شایعهسازی میپردازد و میفرماید: چرا سران کفر از روش زشت و ناپسند تهمت و شایعه و تخریب شخصیت دیگران برای کسب پیروزی و غلبه بر دشمن استفاده میکنند؟ تنها یک دلیل دارد و آن این که سران کفر خود را در اوج قدرت میبینند: «أن کان ذا مال و بنین ـ آیه14» و تصور میکنند که هیچ قدرتی توانایی شکست آنان را ندارد و چون دشمن خود را زبون و کم ارزش میبینند خیال میکنند مجازات و بازخوردی برای اعمال آنها وجود ندارد.
براساس گزارههای استنباط شده از ساختار سوره قلم، تلاشهای تبلیغاتی خود را در سه محور باید تنظیم کرد: در محور اول باید ویژگیها و خصلتهای مثبت مسلمانان را که با شایعات مذکور ناسازگار است تبیین کرد؛ در محور دوم، عملکرد مدعیان حقوق بشر و چهره واقعی آنان را برای جهانیان ترسیم نمود و در محور سوم، به همگان اعلام کرد که دلیل اصلی شایعهسازی و تهمتزنی سردمداران کفر جهانی علیه امت اسلامی، غرور و قدرت و احساس شکستناپذیری آنها است، در حالی که شواهد بسیاری وجود دارد که از شکست و ذلت قریب الوقوع آنها خبر میدهد و این نکته باید محور اصلی تبلیغات ما باشد.
سخنآخر روش ساختاری در فهم قرآن، روش نوبنیادی است که هنوز در ابتدای راه است و هم اکنون مراحل تکاملی خود را طی میکند، اما با توجه به تلاشهای گستردهای که برای تقویت بنیانهای علمی این روش صورت میگیرد میتوان امیدوار بود که با کمک آن نکات نوآمد و کاربردی را در عرصههای مختلف اعتقادی، سیاسی و اجتماعی از ساختار سورههای قرآن برداشت کرد؛ چنانچه با کمک این روش محمد محمدمدنی اصول اداره جامعه اسلامی را از سوره نساء استخراج کرده است."