چکیده:
هدف اصلی این پژوهش ، بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و قصه درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری نوجوانان بود. برای دستیابی به این منظور از روش تحقیق نیمه تجربی با شمای طرح سه گروهی با پیش آزمون - پس آزمون استفاده شد. جامعه تحقیق دانش آموزان پسر مقطع متوسطه منطقه سرود همدان بودند. با استفاده از پرسشنامه R-٩٠-SCL تعداد ٣٠ دانش آموز دارای اختلالات رفتاری مختلط انتخاب شدند و با جایگزینی تصادفی در ٣ گروه ١٠ نفری قرار گرفتند. با انتخاب تصادفی یک گروه به عنوان گروه کنترل و دو گروه دیگر به عنوان گروه آزمایشی، مداخله های قصه درمانی و درمان شناختی-رفتاری را دریافت نمودند. دو طرح درمانی برای مداخلات پی ریزی شده بود. برای درمان شناختی-رفتاری طرحی مبتنی بر طرح شناخت درمانی گروهی مایکل فری که با انجام تغییراتی طرحریزیشده بود. طرح قصه درمانی، طرحی ترکیبی بر اساس روش گیل مورتون و روش دکتر برنز بود. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد که در حالت کل هر دو روش درمان شناختی-رفتاری و قصه درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری افسردگی، اضطراب، خصومت ، فوبیا، افکار پارانوییدی، حساسیت در روابط متقابل ، وسواس- اجبار و روانپریشی در سطح ٠٠١>P موثر هستند. مقایسه جداگانه ابعاد مختلف نشان داد که قصه درمانی بر کاهش افسردگی و درمان شناختی- رفتاری بر کاهش اختلال اضطراب و افسردگی در سطح ٠/٠٥> P تاثیر مثبتی دارند
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد که در حالت کل هر دو روش درمان شناختی-رفتاری و قصه درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری افسردگی، اضطراب، خصومت ، فوبیا، افکار پارانوییدی، حساسیت در روابط متقابل ، وسواس- اجبار و روانپریشی در سطح ٠٠١>P مؤثر هستند.
با این توضیحات، اصطلاح ترکیب شناختی-رفتاری نشاندهنده ارتباط شناخت و رفتار متمرکز بر احساس و مراحل اجتماعی برای تغییر خواهد بود تحقیقات بر روی اضطراب کودکان و نوجوانان به عامل خود گویی، علامت های تهدیدی در محیط و موازنه بین آنها در کنار نتایج شناختی اشاره دارند.
در مورد اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر اختلال روانپریشی تمام فرا تحلیل ها بااحتیاط نتیجه گیری می کنند که شواهد مثبت خوبی وجود دارند ولی قطعا به تحقیقات درمانی دقیق تر و مقایسه ای بیشتر نیازمندیم .
نتیجه به دست آمده از مقایسه جداگانه ابعاد نشان داد که درمان شناختی -رفتاری بر روی اختلالات افسردگی و اضطراب تأثیر مثبتی دارد درحالی که تأثیر مثبت قصه درمانی بر کاهش اختلالات رفتاری افسردگی است .
نتیجه مثبت درمان شناختی-رفتاری در مورد اختلال افسردگی با نتیجه تحقیق Akund makkeei (١٩٩٧) وGeorgi (٢٠٠٢) که شناخت درمانی گروهی را به روش بک برای درمان افسردگی نوجوانان کار بردهاند هم خوانی دارد.
نتیجه مثبت درمان شناختی-رفتاری در مورد اختلال اضطراب کودکان و نوجوانان با نتایج تحقیقات etal &Winterdyk (٢٠٠٨) و Stallard (٢٠٠٥) هم خوانی دارد.
این نتیجه با نتایج تحقیقات ,Giuseppe Lloyd &Malgady, (١٩٨٥)، Alizahe Fard() و Karimi Nasa (٢٠١٠) در مورد کاهش اختلال افسردگی همخوانی دارد.