چکیده:
سرانجام عبرت آموز مسببان و قاتلان شهدای کربلا در این دنیا و حوادثی که برای آنان افتاد، حاوی نکات عبرت آموز و قابل توجه برای انسانها پس از واقعة عاشوراست. از یزید بن معاویه گرفته تا ابن زیاد، شمر، عمر بن سعد و فرماندهان و سپاهیانی که با امام حسین (ع) و یارانش برخورد کردند، همه در مدت کوتاهی پس از حادثة کربلا گرفتار عواقب کار خود شدند. یزید، بیش از چند سال، زنده نبود و پس از آن به هلاکت رسید. ابن زیاد، شمر، سنان بن انس، حرمله و سایر افراد مؤثر در سپاه کوفه نیز چند سالی به زندگی خود ادامه دادند و سرانجام همة آنها به دست مختار ثقفی، هلاک شدند. این مقاله به شیوه توصیفی-تبیینی و براساس منابع کتابخانهای نوشته شده است.
خلاصه ماشینی:
"زبیریان، همچنین از نهضت توابین به رهبری سلیمان بن صرد احساس خطر جدی نمیکردند؛ زیرا هدف اولیة آنها، براندازی حکومت شام بوده و میدانستند که به این هدف نخواهند رسید؛ اما از حضور مختار در کوفه، جدا احساس خطر میکردند به همین دلیل پس از خروج سلیمانبنصرد و یارانش از کوفه، سران سپاه ابن زیاد (عمر بن سعد و شبث بن ربعی) که از قدرت رهبری و فرماندهی مختار، آگاه بودند و هدف او را از قیام میدانستند، نزد عبدالله بن یزید، کارگزار ابن زبیر در کوفه آمدند و خواستند که او را دستگیر و زندانی کنند.
(طبری، 1378، 270/5) او همچنین در پراکندن کوفیان از اطراف مسلم، نقشی مؤثر داشت و در واقعة کربلا موجب شد که ابن زیاد، پیشنهاد عمر بن سعد را نپذیرد و خود، مأموریت ابلاغ پیام تهدید آمیز عبید الله به عمر بن سعد مبنی بر دستور یورش همه جانبه به امام حسین (ع) و یارانش، یا واگذاری فرماندهی به شمر بود، را به عهده گرفت.
(ابن طاووس، بی تا، 189) دربارة سرنوشت حکیم بن طفیل دو گونه گزارش وجود دارد: گزارش اول از تاریخ طبری است که روایت کرده: «در زمان مختار، عمرو بن حجاج زبیدی که از حاضران در صحنة کشته شدن حسین (ع) بود، از خانه بیرون آمد و سوار بر مرکبش شد و رفت و راه شراف و واقصه را در پیش گرفت و تا کنون دیده نشده و معلوم نشد که چه سرانجامی یافت."