خلاصه ماشینی:
"برادر را آیینهی برادر معرفی میکند که عیب برادرش را نشان میدهد و بهترین برادران(و روابط برادرانه)را کسانی میداند که با نشان دادن عیوب و کاستیهای برادرانش،در هدایت و موفقیت آنان مشارکت و اهتمام میدارند:«ان احدکم مراۀ اخیه فاذا رای به اذی فلیمطه عنه»(نهج الفصاحه)«خیر اخوانکم من اهدی الیکم عیوبکم»(نهج الفصاحه)نیز یاری خداوند را برای فرد،مشروط به تعاون و همکاری او با برادرانش میداند:«الله فی عون العبد ما کان العبد فی عون اخیه»(نهج الفصاحه)و در سختترین عرصهی زندگی-یعنی تجاوز و تعدی به حقوق یکدیگر-امر میکند که یاور برادرت باش;خواه برادرت ستمگر باشد خواه ستم پذیر،اگر برادرت ستمگر بود،یاری ات آن است او را از ستمگری باز داری اگر مظلوم بود او را کمک کنی تا به حق خود نائل آید:«انصرا خاک ظالما او مظلوما;ان یک ظالما فاردده عن ظلمه، و ان یک مظلوما فانصره»(نهج الفصاحه)،و با نهی از روابط خصمانه و روی گردانیدن از یکدیگر،و چشموهمچشمی به استقرار روابط لطیف برادرانه دعوت میکند:«لا تبا غضوا و لا تدابروا و لا تنافسوا،و کونوا عباد الله اخوانا»(نهج الفصاحه) خلاصه همچنانکه اشاره شد اجتماع بشری،اجتماعی مکانیکی نیست;بلکه اجتماعی ارگانیکی است و انسان در هر لحظه در حال صیرورت و شدن است و نگاه(و نگرش ریاضی،مکانیکی،فیزیکی،شیمیایی،الکترونیکی،نگرشی متعالی در مقولهی انسان و جامعه بشری نیست.
انبیای الهی- ازجمله پیامبر اکرم-رسالت خویش را شکوافیی فطرت و قابلیتهای فطری میدانند و از جانب آفریدگار بیهمتا،بهترین شیوه و ساختار شکوفایی فطرت را فراروی بشریت و جوامع بشری قرار دارند حضرت ختمی مرتبت(ص)در تبیین و تامین و شکوفائی آرمانهای متعالی فطری،بسیار دقیق و عمیقتر از آن چه که در اعلامیهی جهانی حقوق بشر آمده است،اهتمام ورزیده که به بعضی از آنها در این مقاله اشاره گردیده است پیامبری که فلسفهی بعثت و رسالت خویش را تبیین و تامین کرامت انسان و نظام آموزش و پرورش(و استقرار آن)میداند تا اهداف آرمانی بشر در پرتو تبیین حقوق و تکالیف افراد و جامعه و استقرار نظام آموزش و پرورش تامین گردد چنانکه فرمود:«بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»،«بالتعلیم ارسلت»تبیین دقیقتر به فرصتی دیگر احاله میگردد."