چکیده:
از مهم ترین کارکردهایی که امام خمینی (ره ) و مقام معظم رهبری برای بسیج مطرح فرموده اند، می توان به حضور بسیج در همه صحنه ها، ازجمله صحنه های فرهنگی و علمی اشاره کرد. بسیجیان در کنار سایر نیازها، دارای نیازهای فرهنگی و علمی نیز می باشند و برای آنکه اعضای جامعه آمادگی لازم برای بسیجی شدن را داشته باشند (صرف نظر از سایر نیازهای آنان ) باید نیازهای فرهنگی یا کمبودهای آنان و روشهای تامین نیازها، عقاید، ارزشهای فرهنگی و علمی آنها را شناخت و زمینه برآورده شدن آن را فراهم کرد. برای دستیابی به این هدف باید به اهمیت نقش بسیج در ارتقای سطح علمی - فرهنگی اعضای خود توجه و در جهت آن برنامه ریزی کرد. این مقاله پژوهشی با روش کمی (زمینه یابی ) و ابزار پرسشنامه محقق ساخته ، به دنبال بررسی دیدگاه بسیجیان در مورد نقش بسیج محلات در ارتقای سطح علمی - فرهنگی اعضای بسیج است . روایی پرسشنامه توسط روش روایی محتوایی و استفاده از نظر متخصصان تایید و ضریب پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ ٨٩% برآورد شد. جامعه آماری این مطالعه را پایگاه های بسیج محلات (شامل فرماندهان ٣٥ نفر و اعضای بسیج محلات ٢هزار نفر) در سطح شهر مشهد تشکیل می دهند که از میان آنها بر اساس جدول مورگان تعداد ٣٢ نفر از فرماندهان پایگاه محلات و تعداد ٣٢٠ نفر از اعضای بسیج محلات به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که بسیج محلات در ارتقای سطح فرهنگی و علمی بسیجیان موثر هستند. اعضای بسیج تمایل بیشتری به همکاری در زمینه های فرهنگی تا زمینه های علمی نشان می دهند. از نظر پاسخگویان ، راه اندازی و توسعه پایگاه های اطلاع رسانی و فضای مجازی ازجمله عوامل رشد علمی - آموزشی بسیجیان است . همچنین به ترتیب برگزاری نشستهای حلقه شجره طیبه صالحین ، برگزاری نشستهای بصیرتی و کارگاه های آموزشی و در نهایت برگزاری یادواره شهدا و اردوهای راهیان نور در ارتقای سطح فرهنگی - تربیتی بسیجیان موثر است . کمبود امکانات و بودجه پایگاه های بسیج ازجمله عواملی است که مانع رشد علمی و فرهنگی بسیجیان می شود. نتیجه نهایی بیانگر این است که بسیج محلات در ارتقای سطح علمی و فرهنگی اعضای خود نقش مهمی دارد؛ به علاوه نقش بسیج محلات در زمینه فرهنگی و ارتقای آن ، نسبت به زمینه علمی موثرتر به نظر می رسد.
خلاصه ماشینی:
بررسی دیدگاه بسیجیان در مورد نقش بسیج محلات در ارتقای سطح علمی - فرهنگی اعضای بسیج نویسندگان : صادق حاجی زاده نداف ١ و عفت سادات مهدیزاده ٢ تاریخ دریافت : ٩٢/١١/٢٠ تاریخ پذیرش نهایی : ٩٣/٢/١٠ فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج ، سال هفدهم ، شماره ٦٢، بهار ١٣٩٣ چکیده از مهم ترین کارکردهایی که امام خمینی (ره ) و مقام معظم رهبری برای بسیج مطرح فرموده اند، می توان به حضور بسیج در همه صحنه ها، ازجمله صحنه های فرهنگی و علمی اشاره کرد.
همچنین در خصوص اهمیت تبیین نقش بسیج محلات در ارتقای سطح علمی - فرهنگی اعضای بسیج ، می توان موارد زیر را ذکر کرد: - مقام معظم رهبری معتقدند پایه شکل گیری بسیج ، فرهنگ سازی بوده است و همواره از بسیجیان خواسته اند به افزایش روزافزون سطح فرهنگی در بین خود و جامعه بپردازند.
پیشینه پژوهش با وجود بررسی های به عمل آمده و مطالعه پژوهشهای صورت گرفته در حوزه های مرتبط با پژوهش ، پژوهشی که موازی یا در ارتباط مستقیم با عنوان پژوهش باشد، یافت نشد؛ اما از تحقیقاتی که می تواند در تقویت مبانی نظری پژوهش مؤثر باشد، موارد زیر قابل ذکر است : - طرح افزایش بصیرت و آگاهی از فتنه های دشمن در سال های اخیر - دشمن شناسی در کلام مقام معظم رهبری - جنگ روانی و قدرت نرم ، جنگ نرم ، جنگ روانی ، سناریوسازی و قدرت نرم - راهکارهای مقابله با جنگ رسانه ای - بررسی تأثیر آموزشهای عقیدتی - سیاسی بر توانمندی بسیجیان (خراشادی زاده ، ١٣٧٩) - بررسی تأثیر آموزشهای عقیدتی - سیاسی در پیشبرد مأموریتهای سازمانی بسیج (کاظمی ،١٣٧٩) - مطالعه راه های دستیابی به بصیرت در جامعه اسلامی (اسماعیل زاده ،١٣٨٩) جمع بندی مرور پژوهشها نشان می دهد که پایه شکل گیری بسیج ، آگاهی بوده است و همواره بسیجیان باید به افزایش روزافزون علم و آگاهی خود بپردازند.